Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi w przedmiocie wymiaru podatku od nieruchomości z dnia 2019-01-15.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi w przedmiocie wymiaru podatku od nieruchomości.
Burmistrz Gminy ustalił podatnikom wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2012 r. w wysokości 45.120.00 zł. W uzasadnieniu swojej decyzji organ podatkowy wyjaśnił, że podatnicy na dzień 1 stycznia 2012 r., jak też na dzień wydania decyzji, byli właścicielami nieruchomości gruntowych, o łącznej powierzchni 5,64 ha. W złożonej deklaracji podatnicy wskazali, że powierzchnia gruntów o wielkości 5,64 ha zajęta jest pod działalność Kopalni Węgla Brunatnego na podstawie wyroku Sądu Okręgowego. Kopalnia Węgla Brunatnego uzyskała pozwolenie na wskazany w tym orzeczeniu okres, na użytkowanie nieruchomości podatników za wynagrodzeniem poprzez wejście na nie i prowadzenie prac wydobywczych, polegających na wydobyciu ze złoża kopaliny węgla brunatnego. W uzasadnieniu swojej decyzji organ I instancji stwierdził, że Kopalnia Węgla Brunatnego nie posiada statusu żadnego z podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 1 pkt 1-3 i ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, dlatego podmiot ten nie może być podatnikiem podatku od nieruchomości od stanowiących przedmiot sprawy nieruchomości. W ocenie organu Kopalnia nie ma prawa dysponowania nieruchomością jak właściciel, co świadczy o posiadaniu zależnym, a nie samoistnym. Wyjaśniono, że fakt posiadania zależnego eliminuje możliwość przypisania takiemu posiadaczowi statusu podatnika w rozumieniu art. 3 ust. 3 u.p.i.o.l. Z tego względu organ podatkowy uznał, że zobowiązanymi do uiszczenia podatku od ww. nieruchomości są podatnicy.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich celem przyświecającym ustawodawcy w art. 3 ust. 3 u.p.i.o.l. było opodatkowanie podmiotu, który faktycznie włada nieruchomością i o uznanie tego rzeczywistego posiadania i ewentualnie czerpania korzyści z majątku za relewantną cechę pozwalającą wskazać podatnika na zasadzie wyłączności, a nie tylko o posiadanie w sensie cywilistycznym. Powszechnie przyjęte znaczenia pojęć na gruncie prawa cywilnego mogą być akceptowane również na gruncie prawa podatkowego, jednak akceptacja ta nie może być dokonywana w sposób bezrefleksyjny i automatyczny. Swoistość prawa podatkowego sprawia, że ich ewentualne zastosowanie musi być poprzedzone analizą, czy znaczenie nie stoi w sprzeczności z ratio legis odnoszących się do nich przepisów prawa podatkowego. Zdaniem Rzecznika ustawodawca w art. 3 ust. 3 u.p.i.o.l używa terminu „posiadanie” w celu określenia władztwa ekonomicznego nad nieruchomością, umożliwiającego korzystanie z niej bez względu na istnienie i rodzaj tytułu prawnego do władania nieruchomością. Rzecznik zauważył ponadto, że zarówno wykładnia systemowa, jak i wykładnia celowościowa oraz postulat spójności aksjologicznej prawa nakazują przyjąć, że w przedmiotowej sprawie obowiązek podatkowy ciąży na Kopalni jako samoistnym posiadaczu, który osiąga wymierne korzyści z prowadzonej na nieruchomości podatników działalności gospodarczej.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie można mówić o posiadaniu zależnym, jeżeli dochodzi do przejęcia całości władztwa nad nieruchomością, a przy tym podmiot władający nieruchomością niezależnie od woli właścicieli nieruchomości podejmuje decyzje co do sposobu wykorzystania nieruchomości prowadzące do istotnej zmiany całości nieruchomości. W takiej sytuacji nie można przyjmować, że podmiot władający nieruchomością posiada ją „na rzecz” czy „w interesie” właściciela nieruchomości. Gdyby istotnie kopalnia nie uznawała się za posiadacza samoistnego, to bezprzedmiotowe byłoby składanie przez nią deklaracji na podatek od nieruchomości. Skoro zaś kopalnia uważała się za posiadacza samoistnego i składała stosowne deklaracje, to tym samym uznawała się za podatnika podatku od nieruchomości, a organy podatkowe nie kwestionowały tego przekonania. Mając powyższe na uwadze NSA stwierdził, że Sąd pierwszej instancji zasadnie uznał, że skarżący są wprawdzie właścicielami spornej nieruchomości, lecz nie można przypisać im posiadania samoistnego. Posiadanie samoistne pozostaje w gestii innego podmiotu, który bezspornie włada rzeczą i postępuje tak, jak czyniłby to jej właściciel. W rezultacie skarżący nie mogą być uznani za podatników podatku od nieruchomości.