Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w sprawie wniosku Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o zawieszenie zarządu fundacji i wyznaczenie zarządcy przymusowego z dnia 2018-08-31.

Adresat:
Sąd Rejonowy
Sygnatura:
VII.612.42.2017
Data sprawy:
2018-08-31
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w sprawie wniosku Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o zawieszenie zarządu fundacji i wyznaczenie zarządcy przymusowego.

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, działając jako organ nadzoru w oparciu o przepisy ustawy o fundacjach, wezwał Fundację do zaprzestania naruszania przez jej zarząd przepisów prawa powszechnie obowiązującego i postanowień statutu w terminie 14 dni od daty doręczenia pisma. W piśmie Ministra nie wskazano precyzyjnie, w jaki sposób zostały naruszone przepisy statutu Fundacji oraz nie wskazano konkretnych przepisów prawa powszechnie obowiązującego, które w ocenie Ministerstwa zostały naruszone. W ocenie MSWiA zarząd Fundacji w wyznaczonym terminie nie zaprzestał naruszania przepisów prawa powszechnie obowiązującego i postanowień statutu. W związku z tym, działając na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy o fundacjach, MSWiA złożył do Sądu Rejonowego wniosek o zawieszenie zarządu fundacji i wyznaczenie zarządcy przymusowego.

Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że w myśl ww. przepisu, jeżeli działanie zarządu fundacji w istotny sposób narusza przepisy prawa lub postanowienia jej statutu albo jest niezgodne z jej celem, właściwy minister lub starosta, może wyznaczyć odpowiedni termin do usunięcia tych uchybień w działalności zarządu albo może żądać dokonania w wyznaczonym terminie zmiany zarządu fundacji. Po bezskutecznym upływie tego terminu albo w razie dalszego uporczywego działania zarządu fundacji w sposób niezgodny z prawem, statutem lub celem fundacji, organ może wystąpić do sądu o zawieszenie zarządu fundacji i wyznaczenie zarządcy przymusowego. Ponadto, Rzecznik zwrócił uwagę, że we wskazanym przepisie jest mowa o istotnym naruszeniu prawa lub postanowień statutu, a wskazane działania ministra mają charakter fakultatywny. W doktrynie podkreśla się, że zawieszenie zarządu fundacji z jednoczesnym wyznaczeniem zarządcy przymusowego jest środkiem nadzorczo-kontrolnym, który może zostać użyty wyjątkowo, wyłącznie wówczas, gdy inne środki represyjne nie przynoszą oczekiwanych rezultatów.

Minister wskazał, że po analizie treści zamieszczonych na stronie internetowej fundacji można wysnuć wniosek, że Fundacja poprzez swoją działalność może naruszać prawo powszechnie obowiązujące i postanowienia swojego statutu, co wyczerpuje przesłanki wskazane w przepisach ustawy o fundacjach. Tym samym, w ocenie Rzecznika, wnioskodawca nie wskazał, jakie konkretne działania zarządu Fundacji w istotny sposób naruszają przepisy prawa, a jedynie zwrócił uwagę na możliwość takiego naruszenia. Z punktu widzenia art. 14 ustawy o fundacjach ważne jest natomiast wykazanie, na czym polega istotność naruszenia. Drugi zarzut naruszenia prawa podnoszony przez wnioskodawcę dotyczy blokowania i zakłócania cyklicznego zgromadzenia publicznego odbywającego się zgodnie z przepisami Prawa o zgromadzeniach. MSWiA podniósł, że wiedzę o tym naruszeniu posiada z przekazów medialnych, nie wskazał jednak konkretnych zdarzeń, nie wykazał ich powtarzalności, ani związku z działaniami podejmowanymi bezpośrednio przez zarząd Fundacji. Zdaniem Rzecznika w tym zakresie również nie doszło więc do wykazania istotnego naruszenia przepisów prawa lub postanowień statutu przez zarząd Fundacji. Nie sposób więc ustalić, zaprzestania jakich działań w tym zakresie organ nadzoru oczekuje od zarządu Fundacji.