Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi Prokuratora Okręgowego na decyzję Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o uchyleniu decyzji Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia 2019-02-18.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
V.7203.74.2018
Data sprawy:
2019-02-18
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi Prokuratora Okręgowego na decyzję Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o uchyleniu decyzji Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.

RDOŚ, działając na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy szkodowej, nałożył na Syndyka masy upadłości obowiązek przeprowadzenia działań zapobiegawczych, których celem jest przeciwdziałanie dalszemu pogłębianiu się szkody w środowisku na terenie nieruchomości wymienionych w zał. nr 1 do decyzji, powstałej na skutek negatywnego oddziaływania odpadów niebezpiecznych zdeponowanych na terenie działki. Na skutek złożenia odwołania przez Syndyka masy upadłości GDOŚ, na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. orzekł o uchyleniu decyzji RDOŚ i umorzeniu postępowania I instancji w całości. Ze skargą na decyzję GDOŚ wystąpił Prokurator Okręgowy, zarzucając naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy poprzez błędne uznanie, że niedopuszczalne było wydanie przez organ I instancji decyzji na podstawie art. 15 ustawy szkodowej z uwagi na funkcjonowanie w obiegu prawnym decyzji Wojewody, co skutkowało nieuzasadnionym uznaniem, że postępowanie jest bezprzedmiotowe i w konsekwencji umorzeniem postępowania mimo braku tożsamości spraw.

Rzecznik Praw Obywatelskich podzielił zarzuty wobec decyzji GDOŚ, podniesione przez Prokuratora Okręgowego w jego skardze. Zdaniem Rzecznika o tożsamości ww. spraw nie może być bowiem mowy. Wynika to zarówno z zapisów samych decyzji, jak i ze zgromadzonego przez organ I instancji materiału dowodowego. Jak prawidłowo wskazuje Prokurator, decyzja Wojewody dotyczy terenu, który w niewielkim tylko fragmencie objęty jest decyzją RDOŚ. Ponadto, szkoda, którą zajął się Wojewoda dotyczy głównie gruntu, o czym świadczą podane w decyzji metody działań naprawczych. Decyzja RDOŚ została natomiast wydana w związku ze szkodą w środowisku gruntowo– wodnym. Geneza szkody, której dotyczy decyzja Wojewody sięga lat 50. ubiegłego wieku, kiedy to na terenie działki składowano odpady niebezpieczne. Z kolei, jak wykazuje RDOŚ w swojej decyzji, objęta nią szkoda jest ponadto wynikiem nieskutecznych działań Zakładów Chemicznych w latach 1992–2011. W końcu, decyzja Wojewody orzeka tylko o działaniach naprawczych na skażonym terenie, natomiast decyzja RDOŚ przede wszystkim o działaniach zapobiegawczych, zmierzających do ograniczenia szkodliwego oddziaływania na środowisko.

W ocenie Rzecznika organ stwierdzając tożsamość sprawy załatwionej decyzją RDOŚ oraz sprawy załatwionej decyzją Wojewody, zaniechał wykazania tej tożsamości, nie dokonując analizy przedmiotów obu spraw. O tym bowiem świadczy dobitnie treść uzasadnienia wydanej przez niego decyzji. Organ II instancji ograniczył się bowiem w tym zakresie jedynie do lakonicznych stwierdzeń, że w jego ocenie, wymienione obszary, których dotyczy zaskarżona decyzja usytuowane są na terenie objętym zakresem decyzji Wojewody.

 


Data odpowiedzi:
2019-03-11
Opis odpowiedzi:
Stanowisko uwzględnione (wyrok z 11 marca 2019 r., sygn. akt IV SA/Wa 3138/18).
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego przedwczesne jest stanowisko organu odwoławczego w zakresie, w jakim wskazuje on na umorzenie postępowania w niniejszej sprawie. Należy wskazać, że ustalenia organu są ogólne, nie odnoszą się do zasadniczych kwestii, wydanie zaskarżonej decyzji nie zostało poprzedzone prawidłową analizą stanu faktycznego, natomiast uzasadnienie jest ogólne i nie odnosi się do zasadniczych problemów sprawy. Przedmiotem decyzji Wojewody były wyłącznie działania związane z oczyszczaniem gruntu w obrębie występowania odpadów, tj. postępowanie naprawcze, a nie działania związane z oczyszczaniem wód podziemnych, o charakterze zabezpieczającym. Z tego też względu egzekucja omawianej decyzji w zakresie prowadzonych działań nie wpływa na zakres decyzji RDOŚ, ani z nią nie koliduje. Poza tym szkoda, której dotyczy decyzja Wojewody, swoim zakresem obejmowała przeprowadzenie działań naprawczych na obszarze ok. 4,0 ha, w związku z zanieczyszczeniem działek, na których znajdowało się składowisko odpadów. Natomiast w obecnej chwili wystąpieniem szkody w środowisku w postaci zanieczyszczenia wód podziemnych zagrożone są inne działki, których dotyczyło postępowanie RDOŚ i w tym zakresie przeprowadzenie działań zapobiegawczych jest niezbędne.