Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi na decyzję o odmownie nadania statusu uchodźcy i odmowie przyznania ochrony uzupełniającej z dnia 2019-02-20.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
XI.543.10.2018
Data sprawy:
2019-02-20
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Zespół do spraw Równego Traktowania
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi na decyzję o odmownie nadania statusu uchodźcy i odmowie przyznania ochrony uzupełniającej.

Skarżący zwrócił się do Szefa Urzędu ds. Cudzoziemców z wnioskiem o przyznanie mu ochrony międzynarodowej. Wniosek ten uzasadnił prześladowaniami, jakich doświadczyć miał w kraju pochodzenia z powodu wyznawanej religii oraz poglądów politycznych. Szef Urzędu odmówił nadania cudzoziemcowi statusu uchodźcy i odmówił objęcia go ochroną uzupełniającą uznając, że nie zachodzi w jego przypadku uzasadniona obawa przed prześladowaniem w kraju pochodzenia oraz nie istnieje rzeczywiste ryzyko doznania w kraju pochodzenia poważnej krzywdy. Szef Urzędu uznał przy tym za niewiarygodną przedstawioną przez cudzoziemca wersję wydarzeń, które zmusiły go do wyjazdu z kraju pochodzenia i które, według relacji cudzoziemca, miałaby powodować dla niego realne zagrożenie.

Po rozpatrzeniu odwołania złożonego przez pełnomocniczkę cudzoziemca Rada do Spraw Uchodźców uchyliła w całości rozstrzygniecie Szefa Urzędu, odmówiła nadania statusu uchodźcy, odmówiła udzielenia cudzoziemcowi ochrony uzupełniającej, odmówiła nadania statusu uchodźcy małżonce oraz małoletnim dzieciom cudzoziemców, ale jednocześnie udzieliła ww. członkom rodziny skarżącego ochrony uzupełniającej. Powodem, z którego skarżący nie otrzymał statusu uchodźcy, było stwierdzenie przez Radę ds. Uchodźców wystąpienia przesłanek negatywnych przyznania ochrony międzynarodowej, określonych w art. 19 ust. 1 pkt 3 lit. a i b w związku z ust. 2 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Rada oparła powyższą tezę na informacjach niejawnych dotyczących cudzoziemca, przekazanych przez Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich Rada do Spraw Uchodźców całkowicie bezkrytycznie oparła swoje rozstrzygnięcie wyłącznie na informacjach niejawnych, w żaden sposób tych informacji nie zweryfikowała ani ich nie uszczegółowiła, mimo że pozwalały na to pozostające w jej dyspozycji środki dowodowe. Zamiast tego Rada przyjęła niczym nieuzasadnioną tezę, że niejawny charakter dowodów uniemożliwia jej przeprowadzenie pełnego postępowania wyjaśniającego. Jedyne kryteria, jakie Rada uznała za możliwe do zastosowania przy zapoznawaniu się z takimi dowodami, stanowiły kryteria kompletności, spójności i logiki. Takie stanowisko Rady nie znajduje jednak oparcia w aktualnym orzecznictwie. Uchylenie się przez Radę ds. Uchodźców od przeprowadzenia pełnego postępowania wyjaśniającego w niniejszej sprawie, a także całkowicie automatyczne i bezzasadne uznanie przekazanych przez ABW informacji niejawnych za nieweryfikowalne, jest równoznaczne z naruszeniem przez Radę przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.

 


Data odpowiedzi:
2019-02-22
Opis odpowiedzi:
Stanowisko nieuwzględnione (wyrok z 22 lutego 2019 r., sygn. akt IV SA/Wa 3196/18).
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego okoliczność, że strona nie może się zaznajomić z całością materiału dowodowego nie oznacza, że organ nie badał wszystkich zgromadzonych w sprawie dowodów, a poczynione w sprawie ustalenia nie znajdują żadnego oparcia w faktach, lecz oznacza, że wynikające z zebranych dowodów informacje są tego gatunku, iż dostęp do nich wymagał ograniczenia, poprzez wyłączenie ich jawności, a więc i dostępu do nich. Zdaniem Sądu organ posiadał niezbędną do rozpatrzenia sprawy wiedzę i ocenił ją w sposób zgodny z przepisami prawa procesowego. Sąd stoi przy tym na stanowisku, że nieudostępnienie niejawnej części akt stronie postępowania nie narusza jej prawa i słusznych oczekiwań co do rzetelnego przeprowadzenia postępowania administracyjnego oraz skutecznej kontroli sądowej rozstrzygnięć organów administracji publicznej. W każdej takiej sprawie wgląd w dokumenty niejawne mają bowiem zapewniony organ lub jego uprawnieni pracownicy, a na etapie postępowania przed sądem administracyjnym, sędziowie rozpatrujący sprawę, co daje gwarancję, że tego rodzaju rozstrzygnięcia nie zapadają pochopnie, oraz że są kontrolowane z uwzględnieniem całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego.