Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawie niewpuszczenia na posiedzenie Sejmu RP z dnia 2018-08-08.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawie niewpuszczenia na posiedzenie Sejmu RP.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich stanowisko Kancelarii Sejmu RP, odmawiające dziennikarzowi prawa wstępu na posiedzenie Sejmu RP prowadzi do niczym nieuzasadnionego ograniczenia konstytucyjnego prawa do informacji publicznej. Co istotne, wstęp na posiedzenie kolegialnego organu miał służyć realizacji ustrojowej zasady wolności prasy i innych środków społecznego przekazu oraz wolności pozyskiwania informacji, w tym przypadku informacji o działalności organu władzy publicznej, jakim jest Sejm RP. Wstęp do Sejmu RP był więc w tym przypadku także działaniem podejmowanym w słusznym interesie społecznym. Odmowa realizacji tego słusznego interesu społecznego stanowi, zdaniem Rzecznika, naruszenie norm konstytucyjnych. Zasadą ustrojową wynikającą z art. 14 Konstytucji jest, że Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu. Z art. 54 ust. 1 Konstytucji wynika natomiast, że każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Stąd też organy państwowe, zgodnie z Konstytucją, są zobowiązane stwarzać prasie warunki niezbędne do wykonywania jej funkcji, a ponadto nie wolno utrudniać prasie zbierania materiałów krytycznych.
Rzecznik zauważył, że czynność polegająca na odmowie wydania dziennikarzowi jednorazowej karty prasowej w bezpośredni sposób dotyczy konstytucyjnie chronionych praw jednostki, w tym wolności prasy i dostępu do informacji publicznej, w związku z czym nie można jej uznać za czynność o charakterze technicznym. W niniejszej sprawie, działając z upoważnienia Marszałka Sejmu RP, Komendant Straży Marszałkowskiej w sposób władczy przesądził, że każdy imiennie określony dziennikarz, ubiegający się o jednorazową kartę prasową od środy dnia 25 kwietnia 2018 r. aż do odwołania, karty tej nie otrzyma. Jest to w związku z tym złożona czynność z zakresu administracji publicznej, podejmowana z upoważnienia Marszałka Sejmu RP przez Komendanta Straży Marszałkowskiej i komunikowana w tym przypadku dziennikarzowi przez Centrum Informacyjne Sejmu RP. Jej istota sprowadza się do tego, że osoby ją podejmujące w imieniu organu upoważniającego w sposób władczy rozstrzygnęły o tym, że skarżący nie może realizować przysługujących mu konstytucyjnych praw podmiotowych.
Ponadto, zdaniem Rzecznika, przepis 6 pkt 4 zarządzenia Nr 1 Marszałka Sejmu RP w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 zarządzenia Nr 4 Marszałka Sejmu RP, który stanowił podstawę odmowy wydania karty nie może określać przesłanek, którymi powinien kierować się Komendant podejmując takie rozstrzygnięcia, ta sfera zastrzeżona jest bowiem dla prawa powszechnie obowiązującego. Zarządzenia nie są zaś źródłami takiego prawa, nie mogą one także stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów Pomimo tych wyraźnych ograniczeń rangi konstytucyjnej, § 6 pkt 4 zarządzenia Nr 1 Marszałka Sejmu RP określa przesłanki, którymi powinien kierować się Komendant Straży Marszałkowskiej ograniczając albo wyłączając prawo wstępu na tereny i do budynków sejmowych.
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wprowadzając ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnych praw i wolności należy rozważyć czy wprowadzona regulacja jest w stanie doprowadzić do zamierzonych przez nią skutków, jest niezbędna dla ochrony interesu publicznego, z którym jest połączona oraz czy jej efekty pozostają w proporcji do ciężarów nakładanych przez nią na obywatela. Zdaniem Sądu zaskarżona czynność polegająca na odmowie skarżącemu wstępu do Sejmu nie spełniła żadnego z tych warunków. Marszałek w żaden sposób nie uzasadnił dlaczego odmówienie prawa wejścia na teren Sejmu określonym osobom, w tym skarżącemu, miałoby poprawić względy bezpieczeństwa. Ze stanowiska Marszałka nie wynika również, dlaczego taka odmowa jest niezbędna dla ochrony interesu publicznego. Bezsporne jest, że w tym samym czasie wstęp na teren Sejmu realizowany był w sposób niezakłócony na podstawie kilkuset okresowych i stałych kart prasowych. Samo przypuszczenie co do istnienia zagrożenia dla porządku publicznego, w razie wejścia skarżącego na teren Sejmu, nie może być równoznaczne z obiektywnym istnieniem przesłanek ograniczenia.