Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie wydania wyroku nakazowego w sytuacji, gdy wina obwinionego budzi wątpliwości z dnia 2019-03-22.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.510.1348.2015
Data sprawy:
2019-03-22
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie wydania wyroku nakazowego w sytuacji, gdy wina obwinionego budzi wątpliwości.

W myśl art. 93 § 2 k.p.w. orzekanie w postępowaniu nakazowym może nastąpić, jeżeli okoliczności czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości. Zasadniczo tryb nakazowy przewidziany został przez ustawodawcę do najbardziej oczywistych przypadków, gdy materiał dowodowy jest tak jednoznaczny, że nie nasuwa żadnych istotnych wątpliwości co do winy, jak i okoliczności popełnienia zarzucanego czynu. Tymczasem w realiach niniejszej sprawy nie można jednoznacznie stwierdzić, czy faktycznie obwiniony dopuścił się zarzucanego mu czynu. Materiał dowodowy w sprawie oparty został na zeznaniach świadków. Jedynie sama pokrzywdzona i jej znajomy stwierdzają w swoich zeznaniach, że widzieli jak obwiniony obnaża się na klatce schodowej. Pozostali świadkowie, którzy w tym czasie również byli obecni na klatce schodowej zeznali, że nic takiego nie miało miejsca. Co więcej, sam obwiniony nie przyznał się do zarzucanego mu czynu. Ponadto, na uwadze trzeba mieć wieloletni konflikt pomiędzy pokrzywdzoną, a rodziną obwinionego. Niewątpliwie sprawa ta powinna zostać zatem zbadana przez Sąd w postępowaniu zwyczajnym, a nie nakazowym, gdyż zebrany materiał dowodowy nie jest na tyle jednoznaczny, by wina obwinionego nie budziła wątpliwości.

 


Data odpowiedzi:
2019-11-15
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 15 listopada 2019 r., sygn. akt II KK 106/19).
W ocenie Sądu Najwyższego orzekanie w postępowaniu nakazowym może nastąpić, jeżeli okoliczności czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości. Brak owych wątpliwości oznacza, że nie ma ich zarówno odnośnie sprawstwa danego czynu, jak i winy obwinionego, z uwzględnieniem zarówno jego wyjaśnień, jak i innych dowodów przeprowadzonych w toku czynności wyjaśniających. Sytuacja taka w niniejszej sprawie nie zachodziła. Dowody przedstawione Sądowi z wnioskiem o ukaranie nie były na tyle jednorodne i jednoznaczne, aby wykluczały możliwość przyjęcia innej wersji zdarzenia, a to implikowało konieczność przeprowadzenia przewodu sądowego. Wniosek taki wypływał nie tylko z faktu nieprzyznawania się obwinionego do popełnienia zarzucanego mu wykroczenia, który nie zawsze musi blokować możliwości zastosowania trybu nakazowego, lecz analizy całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Sąd Najwyższy zauważył, że relacja pokrzywdzonej, dotycząca obnażania się obwinionego na klatce schodowej nie została w całej rozciągłości potwierdzona zeznaniami przesłuchanych świadków. Wystarczy tu wskazać, że nie tylko córka i żona obwinionego, ale również świadkowie, mający obserwować zdarzenie, zaprzeczyli, aby obwiniony zachowywał się w sposób podawany przez pokrzywdzoną.