Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w sprawie decyzji Prezydenta Miasta o zakazie organizacji zgromadzenia z dnia 2019-04-09.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w sprawie decyzji Prezydenta Miasta o zakazie organizacji zgromadzenia.
W dniu 14 marca 2019 r. skarżący złożył do Urzędu Miejskiego zawiadomienie o zamiarze zorganizowania zgromadzenia, którego celem miała być promocja praw człowieka. Uczestnicy zgromadzenia zaplanowali je na dzień 13 kwietnia 2019 r. na godziny 12.00-17.00. Dnia 14 marca 2019 r. do Prezydenta Miasta wpłynęło również 17 innych zawiadomień o zamiarze zorganizowania zgromadzenia publicznego w dniu 13 kwietnia 2019 r. Jedno z nich dotyczyło zgromadzenia o celu zbieżnym z celem zgromadzenia zgłoszonego przez skarżącego, zaplanowanego w tym samym miejscu i czasie. Pozostałe 16 zgromadzeń, o celach odmiennych miało być zorganizowanych w innych godzinach i w różnych punktach na trasie przemarszu zgromadzenia. Dnia 4 kwietnia 2019 r., w czasie rozprawy administracyjnej w Urzędzie Miejskim, podjęto próbę ustalenia możliwych zmian dotyczących organizacji zgromadzeń zgłoszonych na dzień 13 kwietnia 2019 r. Decyzją z dnia 8 kwietnia 2019 r., na podstawie art. 14 pkt 2 Prawa o zgromadzeniach, Prezydent Miasta zakazał organizacji zgromadzenia zgłoszonego przez skarżącego, oraz 17 innych zgromadzeń planowanych na dzień 13 kwietnia 2019 r. Za przesłankę zakazu organizacji zgromadzenia Prezydent uznał zagrożenie życia lub zdrowia ludzi albo mienia w znacznych rozmiarach, którego to zagrożenia nie pozwoliła usunąć rozprawa administracyjna.
Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że zgodnie z art. 57 Konstytucji, każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich, a ograniczenia tej wolności może określać ustawa. Podstawowym obowiązkiem władzy publicznej związanym z wolnością zgromadzeń publicznych jest umożliwienie zgromadzenia i zabezpieczenie jego pokojowego przebiegu. Natomiast stosownie do art. 32 Konstytucji wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne, a tym samym równe prawo do organizowania zgromadzeń i manifestowania swoich poglądów, nawet jeśli poglądy te mogę budzić kontrowersje lub opór w części społeczeństwa.
Zdaniem Rzecznika w przypadku konfliktu konstytucyjnie gwarantowanej wolności zgromadzeń z innymi prawami, takimi jak bezpieczeństwo czy porządek publiczny, wolność zajmuje pozycję równorzędną. Należy podkreślić, że ocena, czy odbycie zgromadzenia może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach, musi odnosić się do organizatorów i uczestników zgromadzenia, a nie do osób niechętnych zgromadzeniu. Niedopuszczalne jest uzależnienie możliwości realizacji wolności zgromadzeń od reakcji przeciwników zgromadzenia. Tymczasem Prezydent Miasta zakazał organizacji wszystkich zgromadzeń zaplanowanych na dzień 13 kwietnia 2019 r. posługując się dokładnie tą samą argumentacją, bez wskazania, które zrzuty odnoszą się do poszczególnych organizatorów lub uczestników. Oznacza to, że Prezydent posłużył się de facto zasadą odpowiedzialności zbiorowej obarczając organizatorów i uczestników pokojowego zgromadzenia odpowiedzialnością za potencjalne zachowanie kontrmanifestantów.
W ocenie Sądu Okręgowego w demokratycznym państwie prawa wolność stanowi jedną z naczelnych i podstawowych wartości. Jej zasadniczym atrybutem jest swoboda publicznego, nieskrępowanego wyrażania poglądów i przekonań, a także gromadzenia się w tym celu. Stwarza ona obywatelom możliwość aktywnego uczestniczenia w życiu publicznym, pozwala na realizację innych wolności i praw. Natomiast podstawowym obowiązkiem władzy publicznej związanym z wolnością zgromadzeń publicznych jest umożliwienie zgromadzenia i zabezpieczenie jego pokojowego przebiegu. Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie wszystkie warunki formalne wynikające z art. 10 ust. 1 ustawy prawo o zgromadzeniach zostały spełnione przez wszystkich organizatorów zgromadzeń, a decyzje o zakazie przedmiotowego zgromadzenia z uwagi na przesłankę zagrożenia życia lub zdrowia ludzi albo mienia w znacznych rozmiarach są nieprawidłowe i zostały wydane z naruszeniem art. 14 ust. 2 ww. ustawy, a także art. 57 Konstytucji i art. 11 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Ograniczenia wolności zgromadzeń nigdy nie powinny opierać się na ogólnych przypuszczeniach bądź prognozach. Ewentualny zakaz organizacji zgromadzenia nie powinien być podejmowany bez uprzedniej oceny stopnia zagrożenia zakończonej wnioskiem o wysokim prawdopodobieństwie jego wystąpienia.