Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z dnia 2019-04-09.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich nie sposób się zgodzić ze stanowiskiem wyrażonym w skardze kasacyjnej przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze, gdyż wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego został wydany zgodnie z prawem. Zdaniem Rzecznika brak było podstaw prawnych dla dokonywania przez organy administracji obu instancji rozstrzygające w niniejszej sprawie takiej wykładni przepisów u.o.ś.r., która powodowała, że pomimo uznania niekonstytucyjności art. 17 ust. 1b u.o.ś.r., przepis ten nadal, w niezmienionym kształcie, stanowił materialnoprawną podstawę wydawanych rozstrzygnięć. Również przyjęcie, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego obalający konstytucyjność normy prawnej wyrażonej w art. 17 ust. 1b u.o.ś.r., nie miał wpływu na prawo skarżącej do świadczenia pielęgnacyjnego i nie rzutował na jej sytuację prawną w tym zakresie, nie znajduje uzasadnienia. Przepis uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją ma taki charakter od dnia wejścia w życie i fakt ten musi być brany pod uwagę przy wydawaniu rozstrzygnięcia przez uprawnione organy. Ponadto, Rzecznik zauważył, że zgodnie z treścią art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. b u.o.ś.r. świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli opiekun osoby z niepełnosprawnością ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna. Jednak Sąd dokonał prawidłowej wykładni tego przepisu nie poprzestając na jego literalnym brzmieniu. Zastosowana przez Sąd wykładnia treści art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. b u.o.ś.r. doprowadziła do rozstrzygnięcia, które w świetle powszechnie akceptowanych wartości jest słuszne, sprawiedliwe, racjonalne i odpowiadające ratio legis u.o.ś.r. Odstępstwo od sensu językowego przepisu było nie tylko prawem, ale wręcz obowiązkiem Sądu. Nie może zatem budzić wątpliwości, że sytuacja prawna będąca przedmiotem rozstrzygania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny uzasadniała konieczność kreatywnej interpretacji przepisu art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. b u.o.ś.r. i odstąpienia od jego literalnego sensu w celu zapewnienia zgodności wykładni przepisu z Konstytucją.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zarzuty wskazane w skardze kasacyjnej przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze okazały się całkowicie niezasadne. Zdaniem NSA stwierdzenie przez Trybunał niekonstytucyjności art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim przepis ten różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, powoduje, że art. 17 ust. 1b od momentu wejścia w życie wyroku Trybunału, nie może być zatem stosowany w jego dotychczasowym brzmieniu. W konsekwencji nie jest dopuszczalne oparcie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na tej części przepisu art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, która została uznana za niezgodną z przepisami konstytucji. Biorąc powyższe po uwagę Naczelny Sąd administracyjny stwierdził, że organy nie uwzględniły wyroku Trybunału Konstytucyjnego w procesie wykładni prawa, przy ocenie spełnienia przesłanki warunkującej przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego. Wobec tego Sąd I instancji prawidłowo uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji.