Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie nienależytego rozpoznania podniesionego w apelacji zarzutu z dnia 2019-04-10.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.1143.2015
Data sprawy:
2019-04-10
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie nienależytego rozpoznania podniesionego w apelacji zarzutu.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich Sąd odwoławczy nie sprostał wymogom dotyczącym należytego rozważenia zarzutu apelacyjnego obrazy art. 284 § 2 k.k., co spowodowało zaistnienie tzw. efektu przeniesienia. Przestępstwo sprzeniewierzenia, stypizowane w art. 284 § 2 k.k., polega na przywłaszczeniu przez sprawcę powierzonej mu rzeczy ruchomej. Zważywszy, że sprawcy musi towarzyszyć związany z zamiarem res sibi habendi cel definitywnego pozbawienia osoby powierzającej jej własności, jest oczywiste, że rzecz powierzana musi mieć dla sprawcy charakter rzeczy "cudzej". Jak wskazał Sąd Najwyższy powierzenie rzeczy ruchomej polega na przekazaniu sprawcy władztwa nad rzeczą z zastrzeżeniem jej zwrotu właścicielowi (posiadaczowi) lub innej osobie posiadającej prawo do rzeczy. Powierzenie oznacza więc przeniesienie władztwa nad rzeczą z uprawnionego na sprawcę bez prawa rozporządzania nim jak swoją własnością, z jednoczesnym konkretnym oznaczeniem sposobu jego wykonywania przez osobę, której rzecz jest powierzona.

Oczywistym jest zatem, że wpłacona przez pokrzywdzoną tytułem zaliczki kwota pieniężna, nie była powierzona oskarżonej z obowiązkiem zwrotu, lecz doszło do przeniesienia własności sumy pieniężnej z chwilą przeniesienia posiadania rzeczy była to bowiem forma uiszczenia wynagrodzenia określonego w zamówieniu oraz fakturze, co wyklucza możliwość przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej. Brak spełnienia znamienia w postaci powierzenia z obowiązkiem zwrotu oraz fakt, że przeniesienie własności pieniędzy spowodowało, że nie były one dla oskarżonej rzeczą cudzą, wykluczają możliwość przypisania oskarżonej odpowiedzialności za występek z art. 284 § 2 k.k. Całkowite pomięcie przez Sąd Okręgowy jednolitej i ugruntowanej linii orzeczniczej w zakresie znamion czynu z art. 284 § 2 k.k., która niewątpliwie winna znaleźć zastosowanie w realiach niniejszej sprawy, wskazuje na niespełnienie standardów, jakimi powinna charakteryzować się kontrola odwoławcza.