Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego od wyroku Sądu Okręgowego w sprawie przeciwko pracodawcy o ryczałt za nocleg z dnia 2017-08-16.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
III.7042.34.2017
Data sprawy:
2017-08-16
Rodzaj sprawy:
skarga kasacyjna do SN w sprawach pracy (SKP)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego od wyroku Sądu Okręgowego w sprawie przeciwko pracodawcy o ryczałt za nocleg.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich w świetle wykładni przepisów prawa dokonanej przez Sąd Najwyższy z dnia 12 czerwca 2014 r. (sygn. akt II PZP 1/14) należy stwierdzić, że wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach jest błędny, a skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Powód był kierowcą w transporcie międzynarodowym. W czasie pracy wykonywał kursy w krajach europejskich i nocował w kabinie pojazdu. Nie otrzymywał z tego tytułu żadnych rekompensat związanych z noclegiem. Ani umowa o pracę, ani regulamin wynagradzania nie zawierały w tym zakresie żadnych unormowań. Z tego punktu widzenia nie było żadnych podstaw do zmiany wyroku sądu I instancji. Zdaniem Rzecznika nie może mieć na to także wpływu wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 listopada 2016 r. (sygn. akt K 11/15). Należy bowiem wskazać, że we wniosku do Trybunału Konstytucyjnego nie został zakwestionowany art. 2 pkt. 7 ustawy o czasie pracy kierowców, co oznacza, że przepis ten nie był przedmiotem kontroli Trybunału. Podróż kierowcy w transporcie międzynarodowym wciąż odpowiada zatem definicji podróży służbowej, zaś ustawa o czasie pracy kierowców nie reguluje kwestii zwrotu tych należności i odsyła w tym zakresie do Kodeksu pracy.

 


Data odpowiedzi:
2019-01-24
Opis odpowiedzi:
Skarga kasacyjna uwzględniona (wyrok z 24 stycznia 2019 r., sygn. akt I PK 219/18).
W ocenie Sądu Najwyższego Sąd drugiej instancji zastosował przepisy prawa materialnego do nieustalonego w istocie stanu faktycznego sprawy. Tymczasem ocena prawidłowości wykładni i zastosowania przepisów prawa materialnego powołanych w ramach podstawy kasacyjnej jest możliwa tylko wówczas, gdy pozwalają na nią ustalenia faktyczne Sądu drugiej instancji, stanowiące podstawę wydania zaskarżonego wyroku. Dlatego też zastosowanie przepisów prawa materialnego do niedostatecznie ustalonego przez Sąd drugiej instancji stanu faktycznego oznacza wadliwą subsumcję tego stanu do zawartych w nich norm prawnych, a brak stosownych ustaleń uzasadnia również kasacyjny zarzut naruszenia prawa materialnego przez jego niewłaściwe zastosowanie. Nie jest bowiem możliwe prawidłowe zastosowanie prawa materialnego bez zgodnego z prawem procesowym ustalenia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Poza lakonicznym stwierdzeniem, że powodowi wypłacono wyższe kwoty z tytułu diet ryczałtowych, aniżeli przysługujące na podstawie przepisów rozporządzeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, Sąd drugiej instancji nie ustalił bowiem nawet wysokości tych kwot oraz nie odniósł ich do kosztów, które powód faktycznie musiał ponosić, odbywając noclegi w kabinie samochodu. Nie zbadał też, czy przyjęty pułap ryczałtu dawał powodowi realną możliwość zaspokojenia potrzeb noclegowych w godnych i regenerujących warunkach.