Kasacja w sprawie naruszenia prawa materialnego z dnia 2019-04-25.
Kasacja w sprawie naruszenia prawa materialnego.
Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że zgodnie z art. 2 § 1 Kodeksu wykroczeń, jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia wykroczenia, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.
W realiach przedmiotowej sprawy obwiniony wyrokiem z dnia 10 grudnia 2015 r. został uznany przez Sąd Rejonowy we Włocławku za winnego wykroczenia z art. 192 ust. 1 Prawa wodnego, który stanowi: "Kto bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego albo z przekroczeniem warunków określonych w pozwoleniu wodnoprawnym korzysta z wody lub wykonuje urządzenia wodne albo inne czynności wymagające pozwolenia wodnoprawnego - podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny". W uzasadnieniu orzeczenia Sąd I instancji wskazał, że istotą w niniejszej sprawie jest prowadzenie robót, które mogły być przyczyną zmiany stanu wód stojących i wód podziemnych, a obwiniony jako właściciel tej nieruchomości, inwestor budowlany i wykonawca tych prac nie posiadał pozwolenia wodnoprawnego. Tymczasem pozwolenie wodnoprawne jest wymagane na wykonanie urządzeń wodnych.
Ustawą z dnia 16 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz ustawy o zmianie ustawy- Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw po art. 123 ustawy, dodano art. 123a, który w ust. 1 pkt 7 stanowił, że zgłoszenia właściwemu organowi wymagają roboty w wodach oraz inne roboty, które mogą być przyczyną zmiany naturalnych przepływów wód, stanu wód stojących i wód podziemnych, o ile zasięg oddziaływania nie wykracza poza granice nieruchomości, na której będzie realizowane przedsięwzięcie. Zmiana ustawy weszła w życie z dniem 31 grudnia 2015 r., a więc w trakcie postępowania międzyinstancyjnego.
Niewątpliwie zatem zmiana ustawy Prawo wodne, w zakresie w jakim ograniczała konieczność uzyskania pozwolenia wodnoprawnego, winna być jako norma wyznaczająca zakres bezprawności zachowania, rozpatrywana w aspekcie zmiany ustawy, o której mowa w art. 2 § 1 k.w. Natomiast Sąd Okręgowy, ustosunkowując się do przedstawionej w apelacji argumentacji, wskazał, że nowelizacja ustawy Prawo wodne nie powoduje depenalizacji działania obwinionego. Zdaniem Sądu, aktualna zmiana przepisów nie dotyczy obwinionego, albowiem jemu przypisano działanie w okresie od 28 października 2014 r. do 17 marca 2015 r., zaś nowe przepisy obowiązują dopiero od 31 grudnia 2015 r. W ocenie Rzecznika nie sposób zatem uznać za prawidłowe stanowisko Sądu II instancji.