Kasacja w sprawie wymierzenia skazanemu przez Sąd odwoławczy wyższej o 6 miesięcy kary pozbawienia wolności, niż orzeczona przez Sąd merytoryczny z dnia 2019-05-27.
Kasacja w sprawie wymierzenia skazanemu przez Sąd odwoławczy wyższej o 6 miesięcy kary pozbawienia wolności, niż orzeczona przez Sąd merytoryczny.
Sąd Rejonowy skazał oskarżonego na podstawie art. 156 § 2 k.k. i wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności. Wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 3 lat próby. Ponadto, zasądził od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego nawiązkę w kwocie 10 000 zł. Powyższy wyrok w całości na korzyść oskarżonego zaskarżył jego obrońca oraz w całości na jego niekorzyść pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok na niekorzyść oskarżonego w ten sposób, że z opisu czynu wyeliminował ustalenie, że działał on nieumyślnie. Orzeczoną karę podwyższył do 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, natomiast nawiązkę podwyższył do 20 000 zł.
Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że z zaskarżonego wyroku wynika, iż Sąd Okręgowy odmiennie niż Sąd merytoryczny, nie obdarzył walorem wiarygodności wyjaśnień oskarżonego co do braku zamiaru wyrządzenia krzywdy pokrzywdzonemu. Poczynił w tym zakresie nowe, niekorzystne dla oskarżonego, ustalenie faktyczne zarówno w części dyspozytywnej wyroku, jak i motywacyjnej, przyjmując, że działał on umyślnie, z zamiarem ewentualnym. W tym stanie rzeczy nie budzi wątpliwości, że Sąd Okręgowy rażąco naruszył art. 454 § 2 k.p.k., zgodnie z którym Sąd odwoławczy może orzec surowszą karę pozbawienia wolności tylko wtedy, gdy nie zmienia ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku. Zdaniem Rzecznika w przypadku zastosowania się przez powyższy organ procesowy do treści tego przepisu doszłoby jedynie do uchylenia zaskarżonego przez strony wyroku i przekazania sprawy Sądowi Rejonowego do ponownego rozpoznania. Wpływ zaistniałego uchybienia jawi się zatem jako istotny.
Sąd Najwyższy zauważył, że zgodnie z treścią art. 454 § 2 Kodeksu postępowania karnego, w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia aktu oskarżenia inicjującego postępowanie sądowe w niniejszej sprawie, sąd odwoławczy mógł orzec wobec oskarżonego surowszą karę pozbawienia wolności tylko wtedy, gdy nie zmieniał ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku. Tymczasem nie ulega wątpliwości, że wymierzenie oskarżonemu surowszej kary było wynikiem dokonanej przez Sąd odwoławczy zmiany ustaleń faktycznych. Zmiana ta została wyrażona wprost w przeprowadzonej korekcie opisu czynu przypisanego oskarżonemu. Stwierdzone naruszenie prawa w sposób zasadniczy zmniejszało gwarancje procesowe oskarżonego. Postąpienie przez Sąd odwoławczy zgodnie z dyspozycją art. 454 § 2 k.p.k. w brzmieniu sprzed 1 lipca 2015 r. doprowadziłoby do uchylenia zaskarżonego przez strony wyroku i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. W konsekwencji o karze i nawiązce orzekałby Sąd meriti, a oskarżony miałby możliwość poddania jego rozstrzygnięcia kontroli instancyjnej.