Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie zaniechania wyjścia poza granice podniesionych w apelacji zarzutów z dnia 2019-06-04.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.18.2017
Data sprawy:
2019-06-04
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie zaniechania wyjścia poza granice podniesionych w apelacji zarzutów.

Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że zgodnie z art. 433 § 1 Kodeksu postępowania karnego (w brzmieniu obowiązującym w dacie orzekania) Sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach środka odwoławczego, a w zakresie szerszym o tyle, o ile ustawa to przewiduje. Pomimo zatem niepodniesienia w apelacji zarzutu obrazy art. 41 § 2 i § 4 pkt 1 Kodeksu karnego skarbowego, Sąd odwoławczy winien z urzędu dokonać oceny rozstrzygnięcia zawartego w wyroku Sądu Okręgowego w aspekcie rażącej niesprawiedliwości orzeczenia.

Zgodnie z art. 41 § 2 k.k.s. umarzając warunkowo postępowanie karne za przestępstwo skarbowe, w związku z którym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej i tej wymagalnej należności nie uiszczono, sąd określa także obowiązek uiszczenia jej w całości w wyznaczonym terminie. Przepis ten przewiduje więc, że sąd nakłada na sprawcę obowiązek uiszczenia uszczuplonej należności tylko wtedy, gdy jest ona wymagalna. Oznacza to, że określenie przez sąd obowiązku uiszczenia tej należności w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie przestępstwa skarbowego musi być poprzedzone wydaniem przez organ podatkowy decyzji wymiarowej ustalającej należność publicznoprawną nałożoną na podmiot zobowiązany i uzyskaniem przez tę decyzję cechy wykonalności na skutek uprawomocnienia się albo nadania rygoru natychmiastowej wykonalności orzeczeniu ustalającemu zobowiązanie podatkowe.

W realiach niniejszej sprawy, ani w dacie wydania wyroku przez Sąd Okręgowy, ani też w dacie utrzymania go w mocy przez Sąd Apelacyjny, nie było wykonalnych decyzji wymiarowych co do podatku akcyzowego, o którym mowa w przypisanym oskarżonemu czynie. W tym kontekście stwierdzić należy, że w dacie wyrokowania przez Sąd Okręgowy i Sąd Apelacyjny należności publicznoprawne, o których mowa w przypisanym oskarżonemu czynie, nie były wymagalne, gdyż nie została wydana żadna decyzja określająca ich wymiar. Nie było więc prawnych przesłanek do określenia w wyroku Sądu I instancji obowiązku uiszczenia tych należności w zakreślonym terminie. Z tych względów utrzymanie przez Sąd II instancji w mocy zaskarżonego wyroku, w zakresie nakładającym taki obowiązek, winno być, w ocenie Rzecznika, uznane za rażąco niesprawiedliwe w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania karnego.