Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Komendanta Głównego Policji w sprawie nieprawidłowości w przebiegu procesu kształcenia na certyfikowanych specjalistów i biegłych policyjnych laboratoriów kryminalistycznych z dnia 2019-06-05.

Adresat:
Komendant Główny Policji
Sygnatura:
WZF.7043.3.2019
Data sprawy:
2019-06-05
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Wydział do Spraw Żołnierzy i Funkcjonariuszy
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Komendanta Głównego Policji w sprawie nieprawidłowości w przebiegu procesu kształcenia na certyfikowanych specjalistów i biegłych policyjnych laboratoriów kryminalistycznych.

Na tle jednej ze spraw indywidualnych badanych w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich ujawniły się nieprawidłowości w przebiegu procesu kształcenia na certyfikowanego specjalistę (z zakresu badań antroskopijnych) policyjnego laboratorium kryminalistycznego (LK). Problem ten w szerszym aspekcie może dotyczyć również kandydatów na biegłego LK.

Jak wynika ze sprawozdania z czynności wyjaśniających w niektórych jednostkach wykształciła się praktyka "rezerwowania" terminów rozpraw sądowych do uczestnictwa w charakterze obserwatora z udziałem biegłych. Polegała ona na dokonaniu w książce pracy specjalisty wpisu terminu oraz sygnatury sprawy w rubryce "Uczestnictwo w rozprawach sądowych w charakterze obserwatora", przy czym biegły uczestniczący w rozprawie dokonywał wpisu poprzez naniesienie podpisu wraz z przybiciem imiennej pieczęci. Wypełnienie pozostałych rubryk potwierdzających uczestnictwo w rozprawie, było zrealizowane przez policjanta prowadzącego w trakcie procesu kształcenia, względnie kandydata na specjalistę. Powyższa praktyka rezerwacji argumentowana była dużym zainteresowaniem udziałem w rozprawach przez policjantów. Fakt potwierdzenia pieczęcią przez biegłego miał być rodzajem "rezerwacji" udziału konkretnego policjanta w rozprawie sądowej.

Obecnie obowiązującą w tym zakresie regulacją jest zarządzenie Komendanta Głównego Policji w sprawie uprawnień do wydawania opinii oraz wykonywania czynności w policyjnych laboratoriach kryminalistycznych (tj. zarządzenie KGP nr 3). Na jego podstawie od kandydata na specjalistę w procesie kształcenia wymaga się m.in. uczestniczenia w charakterze obserwatora w co najmniej trzech rozprawach sądowych z udziałem biegłych lub specjalistów.

Rzecznik zwrócił uwagę, że przed wejściem w życie zarządzenia KGP nr 3 obowiązywała zasada potwierdzania obecności kandydata w charakterze obserwatora na rozprawie z udziałem biegłego przez pracownika sądu. Kandydat (obserwator) zgłaszał fakt uczestnictwa w rozprawie sędziemu przed rozpoczęciem rozprawy, po czym udawał się do sekretariatu w sądzie celem uzupełnienia informacji związanych z daną rozprawą (tzn. daty, miejsca, sygnatury, nr ekspertyzy), co było sprawdzane przez sąd przed rozpoczęciem rozprawy (przez okazanie książki z wypełnionymi wpisami). Sekretariaty sądów nie chciały jednak potwierdzać faktu udziału kandydatów na biegłych w rozprawach. Prawdopodobnie fakt ten stał się powodem do odejścia od tej czynności.

W ocenie Rzecznika odstąpienie od praktyki potwierdzania obecności na rozprawie przez podmiot zewnętrzny może prowadzić do nieprawidłowości w procesie kształcenia, zarówno certyfikowanych specjalistów, jak i biegłych policyjnych laboratoriów kryminalistycznych. Udział kandydatów na specjalistów i biegłych w rozprawach sądowych wydaje się istotnym elementem procesu dochodzenia do uprawnień zawodowych.

Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Komendanta z prośbą o rozważenie możliwości powrotu do wcześniej istniejącej praktyki poświadczania obecności kandydata na biegłego/specjalistę przez pracowników sądu.