Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w sprawie ochrony danych osobowych nauczycieli biorących udział w strajku.

Wystąpieniem z 24 kwietnia 2019 r. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Ministra Edukacji Narodowej z prośbą o wyjaśnienia w sprawie działań resortu związanych ze strajkiem nauczycieli. Jeden z dyrektorów warszawskich liceów został powiadomiony przez zespół MEN do spraw Systemu Informacji Oświatowej (SIO), że powinien odnotować w SIO informację o strajkujących nauczycielach. Dalej instrukcja miała wskazywać: "Nauczycielom, którzy strajkują, należy wykazać nieobecność, wybierając jako jej przyczynę "zwolnienie z obowiązku prowadzenia zajęć na innej podstawie". Wymagane jest podanie daty rozpoczęcia i zakończenia nieobecności".

W wystąpieniu Rzecznik zaznaczył, że obowiązek rejestrowania przyczyn nieprowadzenia zajęć przez nauczycieli wynika przepisów o systemie informacji oświatowej (dalej jako: ustawa o SIO) oraz odpowiednich przepisów wykonawczych. W szczególności należy tu wskazać na § 27 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowego zakresu danych dziedzinowych gromadzonych w systemie informacji oświatowej oraz terminów przekazywania niektórych danych do bazy danych systemu informacji oświatowej oraz § 9 pkt 11 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowego zakresu danych gromadzonych w bazach danych oświatowych, zakresu danych identyfikujących podmioty prowadzące bazy danych oświatowych, terminów przekazywania danych między bazami danych oświatowych oraz wzorów wydruków zestawień zbiorczych. Z żadnego z tych przepisów nie wynika jednak podstawa prawna do gromadzenia danych dotyczących faktu, że przyczyną nieprowadzenia zajęć był udział nauczyciela w strajku. W szczególności udział w strajku nie może być potraktowany jako zwolnienie z prowadzenia zajęć na innej podstawie. W związku z tym Rzecznik wskazał Minister Edukacji Narodowej, że na podstawie obowiązującego prawa brak jest podstawy prawnej dla przetwarzania danych o udziale nauczyciela w strajku.

W odpowiedzi Minister Edukacji Narodowej wymieniła przepisy dotyczące odnotowywania przyczyn nieprowadzenia zajęć. Nie wskazała jednak, który z przypadków wymienionych w § 27 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej stanowił podstawę prawną wykorzystaną w przypadku odnotowywania nieobecności nauczycieli w czasie strajku. W ocenie Rzecznika stanowi to ingerencję w prywatność nauczycieli nieznajdującą podstawy w przepisach prawa.

Mając na względzie powyższe, Rzecznik zwrócił się do Prezesa z prośbą o udzielenie informacji, czy Prezes UODO prowadzi w tej sprawie postępowanie albo postępowania, ewentualnie inne przewidziane prawem działania.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych w piśmie z 17 lipca 2019 r. poinformował, w odniesieniu do kwestii wykazywania przez dyrektorów szkół i placówek oświatowych w systemie SIO nieobecności strajkujących nauczycieli, że zarówno zatem przepisy ustawy o systemie informacji oświatowej, jak i przepisy przedmiotowego rozporządzenia nie posługują się pojęciem „innej przyczyny nieprowadzenia zajęć”. Nie ma zatem podstaw, aby posługiwać się tego rodzaju kategorią przyczyny nieprowadzenia zajęć w celu odnotowania nieobecności nauczyciela w systemie SIO. Ponadto, do Urzędu Ochrony Danych Osobowych wpływały sygnały o pozyskiwaniu przez Ministerstwo Edukacji Narodowej danych strajkujących nauczycieli oraz zobowiązaniu dyrektorów szkół i placówek oświatowych do wykazania nieobecności strajkujących nauczycieli w Systemie Informacji Oświatowej. Prezes nie prowadzi jednak postępowań administracyjnych wszczętych na skutek skarg nauczycieli na niewłaściwe przetwarzanie ich danych osobowych w SIO w kontekście udziału w strajku.