Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych na decyzję Ministra Sprawiedliwości w przedmiocie uchylenia uchwały o odmowie wpisu na listę radców prawnych z dnia 2018-04-17.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych na decyzję Ministra Sprawiedliwości w przedmiocie uchylenia uchwały o odmowie wpisu na listę radców prawnych.
Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że art. 24 ust. 2c ustawy o radcach prawnych wyraźnie stanowi, iż Rada OIRP może odmówić wpisu na listę radców prawnych tylko wtedy, gdy wpis narusza przepisy ust. 1 wskazanego przepisu. Oznacza to, że kompetencje Rady OIRP ograniczone są wyłącznie do oceny przesłanek, o których mowa w art. 24 ust. 1. Należy przy tym podkreślić, że wśród wymienionych przesłanek brak jest przesłanki polegającej na spełnieniu wymogu w postaci czteroletniego okresu zatrudnienia w urzędzie organów władzy publicznej. Zdaniem Rzecznika Rada OIRP dokonując rozszerzającej i nieuprawnionej wykładni określonych w ww. przepisie przesłanek warunkujących wpis na listę radców prawnych wyszła poza zakres kompetencji przyznanych jej przez ustawodawcę w art. 24 ust. 2c ustawy. Stanowisko Rzecznika znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zdaniem NSA wpis na listę radców prawnych uwarunkowany jest spełnieniem określonych art. 24 ust. 1 ustawy wymogów, przy czym ich katalog określony jest w sposób wyczerpujący. O wpisie lub odmowie wpisu decydują zatem wyłącznie wyszczególnione we wskazanym przepisie warunki. Oznacza to, że ograniczenie wykonywania tego zawodu może być wyprowadzone wyłącznie ze ściśle określonych warunków ustanowionych w art. 24 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, nie zaś wywodzone w drodze rozszerzającej i nieuprawnionej wykładni określonych tą normą przesłanek warunkujących wpis.
Zdaniem Rzecznika zaakceptowanie stanowiska Skarżącego wiązałaby się z przyzwoleniem na to, aby w państwie prawa, jakim jest Rzeczypospolita Polska mogło dochodzić do sytuacji, w których zdolność danej osoby do przystąpienia do egzaminu radcowskiego oceniana była nie przed jego przeprowadzeniem, lecz dopiero po jego odbyciu się. Prowadziłoby to do sytuacji, w której osoby chcące przystąpić do egzaminu najpierw byłyby do niego dopuszczane, a następnie po złożeniu tego egzaminu z wynikiem pozytywnym, inny organ byłby uprawniony do uznania, że taka osoba w ogóle nie była uprawniona do przystępowania do tego egzaminu. Zdolność do przystąpienia do takiego egzaminu oceniana byłaby zatem post factum, a więc dopiero w trakcie procedury wpisu na listę radców prawnych przez Radę OIRP. W ten sposób wysiłek, czas oraz nakłady finansowe kandydata na radcę prawnego, który działał w zaufaniu do racjonalnego prawodawcy oraz organów państwa zostałyby całkowicie zniweczone.
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego organy samorządu radcowskiego, dokonując rozszerzającej i nieuprawnionej wykładni przesłanek, określonych w art. 24 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, warunkujących wpis na listę radców prawnych w postaci samodzielnej oceny, czy uczestniczka była uprawniona do przystąpienia do egzaminu radcowskiego bez odbycia aplikacji radcowskiej wyszły poza zakres kompetencji przyznanych im przez ustawodawcę w art. 24 ust. 2c ustawy. Zdaniem Sądu przyjęta przez skarżącą wykładnia art. 24 ust. 2c u.r.p. oraz art. 25 ust. 3 u.r.p. w zw. z art. 362 ust. 5 u.r.p. w zw. z art. 333 ust. 5 u.r.p. wiązałaby się z przyzwoleniem na to, aby w państwie prawa, jakim jest Rzeczypospolita Polska mogło dochodzić do sytuacji, w których zdolność danej osoby do przystąpienia do egzaminu radcowskiego oceniana była nie przed jego przeprowadzeniem, lecz dopiero po jego odbyciu się. Prowadziłoby to do sytuacji, w której osoba chcąca przystąpić do egzaminu byłaby w oparciu o powszechnie obowiązujące przepisy prawa najpierw do niego dopuszczana przez Ministra, a następnie, po złożeniu tego egzaminu z wynikiem pozytywnym, organ samorządu zawodowego mógłby uznać ex post, że nie była ona jednak uprawniona do przystąpienia do egzaminu.