Kasacja w sprawie rażącego naruszenia prawa do obrony z dnia 2019-07-01.
Kasacja w sprawie rażącego naruszenia prawa do obrony.
Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że Sąd pominął fakt, iż w materiale dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy już na początkowym etapie postępowania przygotowawczego, znajduje się opinia sądowo-psychologiczna, z której wprost wynika, że charakter kontaktu słowno-logicznego wskazuje na ogólny, szacunkowy poziom funkcjonowania intelektualnego świadka (bo w takiej roli procesowej ówcześnie występował skazany) obniżony względem poziomu normy. Informacje, dotyczące stanu upośledzenia umysłowego oskarżonego przekazane zostały również na etapie postępowania jurysdykcyjnego. W związku z powyższym materiał dowodowy zgromadzony w aktach niniejszej sprawy powinien wzbudzić w Sądzie wątpliwości co do ewentualnego stanu rozwoju umysłowego oskarżonego i jego możliwości rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania podejmowanymi działaniami. Rzetelność procedowania wymagała podjęcia z urzędu w tym zakresie czynności sprawdzających.
Zdaniem Rzecznika zaniechanie wyjaśnienia przez Sąd stanu zdrowia psychicznego oskarżonego jest uchybieniem, które niewątpliwie mogło mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Kwestie te mają fundamentalne znaczenie dla merytorycznego rozstrzygnięcia zarówno w aspekcie materialnoprawnym, jak i procesowym. Zaniechanie to skutkować bowiem mogło pozbawieniem oskarżonego konstytucyjnego prawa do obrony.
W ocenie Sądu Najwyższego analiza dowodów zebranych w sprawie dotyczących sfery zdrowia psychicznego oskarżonego, powinna wzbudzić u sędziego orzekającego w tej sprawie wątpliwości co do ewentualnego stanu rozwoju umysłowego oskarżonego, w kontekście możliwości rozpoznania przez niego znaczenia zarzuconego mu czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Sąd orzekający w tej sprawie miał możliwość wyjaśnienia, w toku postępowania sądowego istotnych kwestii dotyczących zdrowia psychicznego oskarżonego, stanu upośledzenia i opóźnienia rozwojowego, przebiegu edukacji w trybie specjalnym, leczenia w poradni zdrowia psychicznego, a więc okoliczności istotnych dla zgodnego z prawem przebiegu procesu karnego i kształtowania zakresu odpowiedzialności karnej oskarżonego.