Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oddalający skargę na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej, w przedmiocie odmowy umorzenia zaległego podatku dochodowego od osób fizycznych należnego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości z dnia 2019-09-17.

Adresat:
Naczelny Sąd Administracyjny
Sygnatura:
V.511.173.2019
Data sprawy:
2019-09-17
Rodzaj sprawy:
skarga kasacyjna do NSA (NSA)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oddalający skargę na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej, w przedmiocie odmowy umorzenia zaległego podatku dochodowego od osób fizycznych należnego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości.

Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie: art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej jako: "ppsa") w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. a ppsa poprzez bezzasadne oddalenie skargi, w sytuacji gdy doszło do naruszenia przepisu prawa materialnego, tj. art. 67a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, polegającego na dokonaniu przez WSA, w ślad za organami podatkowymi, błędnej wykładni pojęcia interesu publicznego w wyniku pominięcia okoliczności powstania zaległości podatkowej i nieuwzględnienia faktu, że niedopełnienie przez podatnika wyłącznie wymogów formalnych przy ubieganiu się o ulgę meldunkową mieści się w pojęciu interesu publicznego, co w konsekwencji skutkowało przekroczeniem granic uznania administracyjnego.

Zdaniem Rzecznika stosowanie instytucji umorzenia zaległości podatkowych nie powinno ograniczać się wyłącznie do zdarzeń absolutnie nadzwyczajnych lub losowych (takich jak np. klęski żywiołowe, wypadki, choroby). Przy ocenie wniosku o umorzenie zaległości podatkowej organy powinny oceniać całokształt sytuacji, w jakiej znalazł się podatnik, m.in. jego aktualne uwarunkowania ekonomiczne i rodzinne, a także okoliczności powstania zaległości podatkowej.

Rzecznik zwrócił uwagę, że powody przywołane w zaskarżonym wyroku WSA, dla których organy odmówiły udzielenia ulgi w postaci umorzenia zaległości podatkowej, są oczywiście nieprawidłowe, wręcz nieracjonalne w kontekście nowych trendów orzeczniczych w zakresie rozumienia przesłanki interesu publicznego. Oparcie rozstrzygnięcia uznaniowego na takich argumentach jak: brak stwierdzenia nadzwyczajnych okoliczności sprawy, przyczynienie się skarżącej do powstania zaległości na skutek braku złożenia zeznania podatkowego oraz wymaganego oświadczenia, fakt posiadania majątku nieruchomego w ramach współwłasności, trudna sytuacja finansowa i niskie dochody jako uzasadnienie dla możliwości dokonywania spłaty ratalnej, niewątpliwie świadczą o przekroczeniu granic uznania administracyjnego.

W opinii Rzecznika w okolicznościach niniejszej sprawy dokonanie wyboru alternatywy decyzyjnej nastąpiło z rażącym naruszeniem zasad sprawiedliwości, zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa a także, z pominięciem tzw. aspektu słusznościowego znajdującego zastosowanie wobec ofiar ulgi meldunkowej.