Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Rejonowym sprawie o przywrócenie do pracy i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z dnia 2019-09-24.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Rejonowym sprawie o przywrócenie do pracy i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.
Na mocy art. 3 ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej oraz ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów stosunek pracy powoda wygasł w dniu 5 kwietnia 2019 r., a więc po upływie 60 dni od dnia wejścia w życie ustawy. Dyspozycja tego przepisu obejmowała powoda z uwagi na jego współpracę z organami bezpieczeństwa państwa przed dniem 31 lipca 1990 r. Pracodawca powoda poinformował go pisemnie o wygaśnięciu stosunku pracy z mocy prawa, nie zamieszczając pouczenia o możliwości odwołania od oświadczenia do sądu pracy. Powód kwestionuje zasadność wygaśnięcia stosunku pracy z pozwanym jako wadliwego, wynikającego z niepełnego oświadczenia pracodawcy (brak pouczenia) oraz opartego na sprzecznym z Konstytucją przepisie ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej w zakresie, w którym nie przewiduje możliwości indywidualnego rozstrzygnięcia o zakończeniu stosunku pracy z powodem.
Przed wejściem w życie ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej złożone zgodnie z prawdą oświadczenie lustracyjne o pełnieniu służby lub współpracy z organami bezpieczeństwa państwa nie pociągało za sobą negatywnych konsekwencji. Natomiast w przypadku, gdy sąd w prawomocnym orzeczeniu stwierdził fakt złożenia przez osobę lustrowaną niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego, okoliczność ta traktowana była jako obligatoryjna przesłanka pozbawienia tej osoby funkcji publicznej. Dlatego w ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich osoby wchodzące w skład służby zagranicznej, które przed wejściem w życie ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej złożyły zgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne o pracy lub pełnieniu służby w organach bezpieczeństwa lub współpracy z tymi organami, mogły oczekiwać, opierając się na gwarancjach danych im przez ustawodawcę, a także wynikających z samego celu postępowania lustracyjnego, że treść takiego oświadczenia nie pociągnie za sobą negatywnych konsekwencji w zakresie łączącego ich z pracodawcą publicznym stosunku pracy. To przyrzeczenie publiczne zawarte w treści obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa, zostało złamane. Dlatego art. 3 ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej narusza zasadę zaufania obywateli do państwa i prawa, rodzi bowiem przekonanie, że władzy publicznej i jej przyrzeczeniom zawartym w obowiązującym prawie, nie należy w żadnej mierze ufać.
Zdaniem Rzecznika przepisy ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej pozostają również w kolizji normami wynikającymi Konstytucji. Obywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. Ograniczenia w korzystaniu z praw konstytucyjnych mogą być wprowadzone, muszą jednak posiadać swoje konstytucyjne umocowanie. Z przepisów Konstytucji wynika, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. W ocenie Rzecznika już na wstępie należy wykluczyć związek pomiędzy wprowadzonym ograniczeniem, a koniecznością ochrony porządku publicznego, ochrony środowiska, zdrowia, moralności publicznej albo wolności i praw innych osób. W grę może wchodzić jedynie wzgląd na konieczność ochrony bezpieczeństwa państwa. W tym kontekście trzeba wskazać, że nie ma żadnych przeszkód formalnych, aby służbę w organach bezpieczeństwa pełniła osoba, która złożyła zgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne o pracy lub współpracy z tymi organami w latach 1944-1990. Także pragmatyki urzędnicze nie zawierają żadnych ograniczeń w zakresie zatrudniania tej kategorii osób. W tej sytuacji nie można przyjąć, że kryterium bezpieczeństwa państwa jest kryterium uzasadniającym wprowadzenie ograniczenia. Oznacza to, że ograniczenie prawa wynikającego z Konstytucji zostało wprowadzone w sposób arbitralny, niemający uzasadnienia.
W ocenie Sądu Rejonowego w niniejszej sprawie zaistniało zdarzenie wywołujące skutek w postaci wygaśnięcia stosunku pracy, bowiem powód złożył w przeszłości oświadczenie lustracyjne o treści pozytywnej i okoliczność ta nie została przez niego zakwestionowana w toku procesu. W konsekwencji należy wskazać, że pracodawca kierując się przepisami ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej oraz ustawy o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, słusznie uznał, że w stosunku do powoda zaistniały przesłanki do wygaśnięcia stosunku pracy z mocy prawa. Sąd Rejonowy nie dopatrzył się również potrzeby skierowania do Trybunału Konstytucyjnego pytania prawnego, bowiem kwestie wygaszania stosunków pracy z mocy ustawy były już przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał w swoich orzeczeniach zwracał uwagę, że ustawodawca w ramach przysługującej mu swobody legislacyjnej może dokonywać przekształceń ustrojowych, w tym również takich, które dotyczą reformowania administracji publicznej i w konsekwencji stanowią ingerencję w sferę ukształtowanych wcześniej stosunków pracowniczych.