Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej za wybudowanie zjazdu z drogi publicznej bez zezwolenia zarządcy drogi z dnia 2019-10-11.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
V.565.57.2019
Data sprawy:
2019-10-11
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej za wybudowanie zjazdu z drogi publicznej bez zezwolenia zarządcy drogi.

Decyzją z dnia 17 grudnia 2018 r. Dyrektor Powiatowego Zarządu Dróg wymierzył skarżącym karę pieniężną za wybudowanie zjazdu bez zezwolenia zarządcy drogi. W uzasadnieniu tej decyzji organ wskazał, że w wyniku przeprowadzonych przez pracowników zarządu dróg powiatowych oględzin pasa drogi powiatowej stwierdzono, że do posesji, został wybudowany zjazd z drogi publicznej. Organ uznał, że spełnione zostały przesłanki określone w art. 29a ust. 1 pkt 1 ustawy o drogach publicznych warunkujące nałożenie kary pieniężnej w drodze decyzji administracyjnej. W celu wyliczenia wysokości kary pieniężnej kierując się wytycznymi zawartymi w art. 29a ust. 1 i art. 40 ust. 4 ustawy o drogach publicznych, organ ustalił wysokość kary pieniężnej w kwocie 57560,40 zł.

Rzecznik Praw Obywatelskich poparł skargę i zgodził się z zarzutami dotyczącymi naruszenia przez organy przepisów Kodeksu postępowania administracyjnymi poprzez uchybienie obowiązkowi zebrania w sposób wyczerpujący i rozpatrzenia całego materiału dowodowego niezbędnego do wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy. W ocenie Rzecznika przed wydaniem decyzji na podstawie art. 29a ust.1 ustawy o drogach publicznych, organ administracji publicznej powinien był rozważyć, czy zaistniały przesłanki określone w art. 189f § 1 K.p.a., warunkujące odstąpienie od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej i poprzestanie na pouczeniu. Wspomniana powinność była uzasadniona z uwagi na to, że w trakcie postępowania przed organem pierwszej instancji skarżący uzyskali decyzję zezwalającą na budowę zjazdu z drogi, czyli zaprzestali naruszania prawa, a tym samym spełnili jeden z warunków niezbędnych do wydania przez organ decyzji o odstąpieniu od nałożenia kary pieniężnej. Oznacza to, że zarządca drogi wydał post factum decyzję legalizującą zjazd do posesji przez co uznał, że jego lokalizacja i parametry techniczne są zgodne z prawem. Przyjąć należy zatem, że samowolne wybudowanie zjazdu nie doprowadziło do negatywnych konsekwencji w sferze dóbr prawnie chronionych. W szczególności, brak jest przesłanek wskazujących na to, że naruszenie prawa przez skarżących spowodowało zagrożenie dla bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego. Wydaje się więc, że stopnień naruszenia prawa w wyniku samowolnego wybudowania przez skarżących zjazdu jest nieznaczny.

 


Data odpowiedzi:
2019-10-23
Opis odpowiedzi:
Stanowisko uwzględnione (wyrok z 23 października 2019 r., sygn. akt III SA/Łd 445/19).
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego organy obu instancji naruszyły przepisy prawa materialnego oraz przepisy postępowania w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy. Zdaniem Sądu obowiązkiem organu przed nałożeniem kary administracyjnej za wybudowanie zjazdu bez zezwolenia było także rozważenie, czy nie zachodzą przesłanki do odstąpienia od nałożenia kary i udzielenia pouczenia. Na taki obowiązek organu wskazuje redakcja § 1 art. 189f Kodeksu postępowania administracyjnego, który ma brzmienie kategoryczne i z którego wynika obowiązek odstąpienia od nałożenia kary i poprzestanie na pouczeniu w przypadku zaistnienia którejś z przesłanek wskazanych w przepisie. Ponadto, Sąd zauważył, że zdaniem przedstawicieli doktryny ocena czy waga naruszenia jest znikoma, powinna być dokonana z uwzględnieniem art. 189d pkt 1 k.p.a., zaś przesłanka zaprzestania naruszenia prawa, może być spełniona także po wszczęciu postępowania aż do dnia wydania decyzji administracyjnej. Możliwość zastosowania tego przepisu w niniejszej sprawie nie była jednak w ogóle przedmiotem rozważań organów obu instancji wydających decyzje w kontrolowanej sprawie. Powyższe dowodzi przedwczesności tych decyzji.