Kasacja w sprawie umorzenia postępowania przeciwko podejrzanemu i zastosowania wobec niego środka zabezpieczającego w postaci umieszczenia w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym z dnia 2019-10-14.
Kasacja w sprawie umorzenia postępowania przeciwko podejrzanemu i zastosowania wobec niego środka zabezpieczającego w postaci umieszczenia w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym.
Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę, że w świetle art. 354 pkt 2 k.p.k. (w brzmieniu z chwili orzekania) udział podejrzanego w posiedzeniu w przedmiocie umorzenia postępowania z powodu niepoczytalności sprawcy i zastosowania środka zabezpieczającego jest - co do zasady - obowiązkowy. Podejrzany nie bierze udziału jedynie wtedy, gdy z opinii biegłych wynika, że byłoby to niewskazane. Jednakże nawet wówczas Sąd może uznać udział podejrzanego za konieczny.
Odnosząc powyższe do realiów niniejszej sprawy Rzecznik podkreślił, iż z treści opinii sądowo-psychiatrycznej i psychologicznej sporządzonej przez dwóch biegłych psychiatrów oraz biegłego psychologa wynika, że podejrzany może brać udział w czynnościach procesowych i stawać przed Sądem. Wobec tego, Sąd Rejonowy nie mógł procedować na posiedzeniu pod nieobecność podejrzanego, albowiem nie wystąpił wyżej opisany wyjątek.
Ponadto, Rzecznik wskazał, że iż prawidłowe procedowanie umożliwi Sądowi bezpośrednią styczność z podejrzanym, co jest szczególnie istotne w sytuacji, gdy wniosek prokuratora o umorzenie postępowania i zastosowanie środka zabezpieczającego w postaci umieszczenia w zakładzie psychiatrycznym jest rozpoznawany nie na rozprawie, a na posiedzeniu. Może się przecież okazać, że dopiero w takich warunkach Sąd poweźmie wątpliwości co do treści zebranych dowodów i skieruje rozpoznanie wniosku na rozprawę.
Sąd Najwyższy podzielił argumentację podniesioną przez Rzecznika, z której wynika, że przy wydaniu przez Sąd Rejonowy w S.W. zakwestionowanego rozstrzygnięcia wystąpiła bezwzględna przyczyna odwoławcza, o której stanowi art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k. W realiach niniejszej sprawy Sąd rozstrzygając na posiedzeniu pod nieobecność podejrzanego, nie stworzył warunków procedowania zapewniających pełne przestrzeganie praw osoby, której postępowanie bezpośrednio dotyczy, pomimo braku przeszkód natury prawnej. W tym stanie rzeczy, wobec zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.