Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w przedmiocie odmowy dokonania transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia z dnia 2019-10-24.
Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w przedmiocie odmowy dokonania transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia.
Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonej decyzji Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego, organ nie tylko nie wyjaśnił i nie rozważył dokładnie wszelkich okoliczności faktycznych i prawnych niniejszej sprawy, ale też w ogóle nie wziął pod uwagę skutków prawnych odmowy transkrypcji aktu urodzenia małoletniej, a także skutków innych ostatecznych aktów administracyjnych i wyroków sądów administracyjnych, pozostających w związku z niniejszą sprawą indywidualną. Podkreślenia wymaga, że dnia 12 grudnia 2018 r. Kierownik USC, w sprawie o analogicznym stanie faktycznym, dokonał transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia małoletniego obywatela Polski, w którym jako rodziców wskazano dwie kobiety. Czynność ta stanowiła wykonanie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że wskazany wyrok NSA wiąże organy tylko w tej konkretnej sprawie i nie jest skuteczny erga omnes, jednak w literaturze przedmiotu i orzecznictwie podnosi się, że zasada zaufania obywateli do organów władzy publicznej jest powiązana z tzw. zasadą usprawiedliwionych oczekiwań. W odniesieniu do stosowania prawa w toku postępowania administracyjnego jest ona określana jako subiektywna pewność decyzji administracyjnej, czyli przewidywalność tego, że zostanie wydana decyzja o określonej treści. W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że wnioskujące o transkrypcję aktu urodzenia córki świadome wskazanych powyżej okoliczności w postaci wydania wyroku oraz jego wykonania przez Kierownika USC, mogły żywić oczekiwania, że w ich sprawie o tożsamym stanie faktycznym ten sam organ nie podejmie ponownie decyzji mającej skutki uznane już przez NSA za naruszające przepisy prawa.
W ocenie Rzecznika związany zasadą zaufania obywateli do władzy publicznej Kierownik USC powinien był uwzględnić w toku postępowania administracyjnego argumentację wynikającą z najnowszego orzecznictwa, a także fakt, że w polskich księgach stanu cywilnego istnieje już skutecznie transkrybowany akt urodzenia dziecka dwóch matek. Jak natomiast wynika z zaskarżonej decyzji, okoliczności te zostały przez organ zupełnie pominięte.
Ponadto, zdaniem Rzecznika w niniejszej sprawie brak było podstaw do zastosowania klauzuli porządku publicznego. Należy podkreślić, że w doktrynie i orzecznictwie konsekwentnie podnosi się, że klauzula porządku publicznego ma charakter wyjątkowy i powinna być stosowana tylko w skrajnych przypadkach, w celu ochrony fundamentalnych zasad ustroju społeczno-politycznego. Jednogłośnie stwierdza się też, że stosowanie klauzuli powinno być oparte na indywidualnej ocenie skutków zastosowania obcego prawa, orzeczenia lub dokumentu. Takie stanowisko zajął też w najnowszym orzecznictwie Naczelny Sąd Administracyjny, wskazując że pojęcie porządku publicznego, jako uzasadnienie odmowy dokonania transkrypcji, powinno być interpretowane wąsko, a konieczność ochrony zasad porządku prawnego musi wynikać z realnego, poważnego zagrożenia dla jednego z podstawowych interesów społeczeństwa w konkretnym przypadku. W niniejszej sprawie jednak Kierownik USC zastosował klauzulę porządku publicznego bez wskazania, z jakim konkretnie zagrożeniem dla podstawowych interesów polskiego społeczeństwa wiązałoby się dokonanie transkrypcji aktu urodzenia.