Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi kasacyjnej Fundacji od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej z dnia 2018-09-07.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi kasacyjnej Fundacji od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich decyzje Szefa ABW odmawiające udostępnienia informacji publicznej o czynnościach ABW, ze względu na uznanie żądanych informacji za informacje niejawne, prowadzą do ograniczenia konstytucyjnego prawa dostępu do informacji publicznej. Ograniczenie to nie znajduje jednak usprawiedliwienia w świetle przepisów Konstytucji, biorąc pod uwagę okoliczności niniejszej sprawy. Zdaniem Rzecznika Sąd nie dokonał prawidłowego wyważenia proporcji między konstytucyjną zasadą dostępności a zakresem ograniczenia wynikającego z ustawy o ochronie informacji niejawnych. W konsekwencji, zdaniem Rzecznika, zaskarżony wyrok prowadzi do naruszenia prawa dostępu do informacji publicznej, co uniemożliwia dokonanie społecznej kontroli działań służb specjalnych.
Rzecznik zwrócił uwagę, że istotną okolicznością w analizowanej sprawie, której nie wziął pod uwagę WSA wydając zaskarżony wyrok jest to, że żądane informacje dotyczą czynności podejmowanych przez ABW na podstawie art. 28a ustawy o ABW oraz art. 9-11 ustawy o działaniach antyterrorystycznych, a zatem czynności inwigilacyjnych ingerujących w prawo do prywatności osób, wobec których je zastosowano. Istotnym jest również to, że ustawa o działaniach antyterrorystycznych, będąca podstawą zastosowania tych czynności, budzi poważne wątpliwości natury konstytucyjnej. Swoje stanowisko na temat tej ustawy Rzecznik wyrażał już na etapie prac parlamentarnych nad ustawą, a także skierował wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów tej ustawy.
Właśnie z uwagi na powyższe, w ocenie Rzecznika, tak istotne jest w niniejszej sprawie dokonanie rzetelnej sądowej oceny wydawanych przez ABW decyzji dotyczących udostępnienia informacji publicznej o czynnościach prowadzonych na podstawie ustawy o działaniach antyterrorystycznych. Należy przy tym podkreślić, że w celu oceny prawidłowości wydania zaskarżonych decyzji przez organ Sąd musi dysponować materiałami pozwalającymi mu na kontrolę żądanych informacji. Tylko w ten sposób Sąd może dokonać realnej kontroli decyzji odmownej udostępniania informacji publicznej. Tymczasem, jak wynika z uzasadnienia wyroku, Sąd oparł się na ustaleniach i argumentacji przedstawionej przez organ, nie dokonując przy tym oceny żądanej informacji (w uzasadnieniu brakuje informacji na temat tego, czy Sąd zapoznał się z dokumentem, w którym wskazywano, że udzielenie informacji może mieć szkodliwy wpływ na funkcjonowanie ABW), ani dokładnej analizy tych informacji. Konieczne jest również, przy analizie przesłanek uzasadniających odmowę udostępnienia żądanych informacji ze względu na ochronę informacji niejawnych, przyjęcie takiej interpretacji przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej i ustawy o ochronie informacji niejawnych, która umożliwi efektywny dostęp do informacji o działalności ABW i zagwarantuje kontrolę społeczną tych działań, skoro ustawa nie przewiduje efektywnego mechanizmu kontroli sądowej w tym zakresie.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego Sąd I instancji orzekając w niniejszej sprawie nie wziął pod uwagę wszystkich okoliczności sprawy, które powinien był uwzględnić i w sposób pełny wyjaśnić odnosząc się zarówno do przesłanek wynikających z art. 5 ust.1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jak i do przesłanek związanego z nim przedmiotem niniejszej sprawy art. 1 ust.1 ustawy o ochronie informacji niejawnych. Tymczasem Sąd nie dokonał pełnej analizy prawidłowości uznania przez organ administracyjny żądanych informacji, jako informacji niejawnych. Ponadto, zdaniem NSA z wyjaśnień Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego nie wynika jednoznacznie w czym upatruje on, że ujawnienie wnioskowanej informacji spowodowałoby lub mogłoby spowodować szkody dla Rzeczypospolitej Polskiej albo byłoby z punktu widzenia jej interesów niekorzystne. Podzielić zatem należy zarzut skargi kasacyjnej, że organ w stopniu niewystarczającym uzasadnił swoje stanowisko, iż całość żądanych informacji ma charakter niejawny.