Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie braku uznania kognicji sądu administracyjnego z dnia 2018-03-09.
Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie braku uznania kognicji sądu administracyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że skarga powinna zostać odrzucona jako niepodlegająca kognicji sądów administracyjnych. Sąd uznał, że propozycje przedstawiane w oparciu o art. 165 ust. 7 ustawy wprowadzającej KAS nie są władczym, jednostronnym oświadczeniem woli organu administracji publicznej skierowanym do zewnętrznego adresata, rozstrzygającym indywidualną sprawę administracyjną podjętą na podstawie i w celu konkretyzacji generalno-abstrakcyjnych norm prawnych powszechnie obowiązujących oraz normy kompetencyjnej, w trybie i w formie przewidzianej normami proceduralnymi, kończącym postępowanie administracyjne. Nie stanowią one również aktu lub czynności z zakresu administracji publicznej, ponieważ nie mają one charakteru zewnętrznego. Zdaniem WSA propozycja warunków zatrudnienia lub służby stanowi, mieszczącą się w granicach władztwa służbowego, czynność organu stanowiącą jedynie pewien etap realizacji ustawowego stanu faktycznego, którego dopełnieniem jest oświadczenie funkcjonariusza o przyjęciu propozycji bądź o odmowie jej przyjęcia albo niezłożenie oświadczenia, które wywołuje skutki z mocy samego prawa.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich pogląd przedstawiony przez Wojewódzki Sąd Administracyjny prowadzi wprost do pozbawienia obywatela polskiego pełniącego służbę publiczną sądowej ochrony przed arbitralnym zamknięciem dostępu do tej służby. Zgodnie z art. 60 Konstytucji obywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. Z przepisu tego wynika konstytucyjne prawo obywatela do ubiegania się o przyjęcie do służby publicznej na jednakowych zasadach. Ponadto, Konstytucja w art. 24 gwarantuje ochronę pracy. W świetle tej normy konstytucyjnej na państwie ciąży obowiązek ochrony pracowników jako "słabszej" strony stosunku pracy, a w konsekwencji obowiązek tworzenia określonych gwarancji prawnych dotyczących zarówno ochrony pracownika, jak i jego interesów.
Zdaniem Rzecznika skarżąca będąc funkcjonariuszem Służby Celnej nie pozostawała w stosunku pracy, lecz w stosunku służbowym, a więc w stosunku mającym charakter administracyjno-prawny. W stosunkach tego rodzaju w sposób oczywisty zachodzi nierówność stron, gdyż to organ administracji publicznej kształtuje jednostronnie, bez udziału samego zainteresowanego, sytuację prawną funkcjonariusza. Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał wskazał, że w doktrynie prawa i w orzecznictwie rozróżnia się sprawy podległości służbowej należące do sfery wewnętrznej administracji publicznej oraz te sprawy ze stosunku służbowego, w których jednostka, dochodząc swoich praw, występuje jako wyodrębniony od organu administracji publicznej podmiot praw i obowiązków. Decyzje wydawane w tej drugie kategorii spraw wywołują skutki na zewnątrz administracji publicznej. Należą tu m.in. spory związane z nawiązaniem stosunku służbowego i zwolnieniem ze służby. W rezultacie tego zarówno akt mianowania do służby, jak i akt zwalniający ze służby należą do kategorii decyzji administracyjnych. Możliwość zaskarżania tych decyzji gwarantuje realizację konstytucyjnego prawa do sądu.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw. Zdaniem NSA w art. 170 ust. 1 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej ustawodawca przewidział skutek wygaśnięcia stosunków pracy lub służbowych w przypadku nieotrzymania przez osoby zatrudnione w jednostkach Krajowej Administracji Skarbowej i osoby pełniące służbę w jednostkach Krajowej Administracji Skarbowej pisemnej propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia albo pełnienia służby oraz odmowy przyjęcia otrzymanych propozycji. Ustawodawca pozostawił zatem organom autonomiczne prawo do decydowania o tym, czy w ogóle danej osobie złożona zostanie propozycja dalszego zatrudnienia bądź służby, jak i wyboru rodzaju dalszego zatrudnienia. W świetle powyższego, na gruncie przedstawionych regulacji stwierdzić należy, że brak jest możliwości zobowiązania organu do złożenia dotychczasowemu funkcjonariuszowi celnemu propozycji określającej nowe warunki pełnienia służby.