Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z dnia 2019-12-31.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich, zgodnie z aktualną teorią wykładni prawa, nie istnieje czyste, abstrakcyjne znaczenie przepisu, które mogłoby być przyjęte bez jakichkolwiek zabiegów interpretacyjnych. Nawet pozornie proste przepisy wymagają bowiem dokonywania pewnych założeń i przyjmowania pewnych definicji i konkretnego rozumienia słów i kontekstów. Zastosowana przez Sąd wykładnia art. 27 ust. 5 w zw. art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. b u.o.ś.r. doprowadziła do rozstrzygnięcia, które w świetle powszechnie akceptowanych wartości jest słuszne, sprawiedliwe, racjonalne i odpowiadające ratio legis u.o.ś.r. Odstępstwo od sensu językowego przepisu art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. b u.o.ś.r. było nie tylko prawem, ale wręcz obowiązkiem Sądu.
Zdaniem Rzecznika Sąd rozstrzygając o prawie skarżącego do świadczenia pielęgnacyjnego dokonał prokonstytucyjnej wykładni przepisów u.o.ś.r. i procedował w oparciu o odpowiadające gwarancjom konstytucyjnym normy prawne. Za uznaniem zasadności powyższej tezy w sytuacji prawnej przedmiotowej sprawy przemawiają również istotne argumenty funkcjonalne. W przypadku skarżącego można mówić o ekspektatywie nabycia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, skoro spełnia wszelkie przesłanki wymagane ustawą, a jedyną przeszkodę stanowi wcześniejsze uzyskanie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego i występujący zbieg prawa do świadczeń. Wyłączenie możliwości pobierania dwóch świadczeń opiekuńczych, określone w art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. b u.o.ś.r., implikuje przy zbiegu uprawnień, zgodnie z art. 27 ust. 5 u.o.ś.r., prawo do wyboru korzystniejszego świadczenia, a składając wniosek o przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wraz z oświadczeniem skarżący dokonał takiego wyboru.
W opinii Rzecznika normy zawarte w powyższych przepisach należy odczytać w okolicznościach niniejszej sprawy w ten oto sposób, że przy zastosowaniu prawidłowej wykładni przesłanek rozstrzygających o uprawnieniu do świadczenia pielęgnacyjnego należało umożliwić dokonania wyboru świadczenia. Organy administracji rozstrzygające w sprawie tego nie dokonały, co zasadnie zweryfikował Sąd uznając, że w sytuacji skarżącego jest możliwe przyznanie wnioskującemu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na wniosek złożony w trakcie pobierania specjalnego zasiłku opiekuńczego, szczególnie wobec wyraźnego oświadczenia o rezygnacji z pobieranego zasiłku z dniem przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Sam fakt uzyskania specjalnego zasiłku opiekuńczego nie mógł przesądzać o niemożności przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, skoro przepisy prawa umożliwiają stronie wybór świadczenia, to organ nie powinien czynić jakichkolwiek przeszkód w uzyskaniu przez nią świadczenia korzystniejszego, a wręcz przeciwnie powinien przedsięwziąć takie czynności, aby strona mogła z tego prawa wyboru skorzystać. Mając na uwadze, że skarżący deklarował rezygnację z prawa do zasiłku dla opiekuna z chwilą przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, co jest równoznaczne z warunkową zgodą na uchylenie decyzji odnoszących się do pierwszego z wymienionych świadczeń, w grę może wchodzić przykładowo jednoczesne przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego i uchylenie decyzji przyznającej zasiłek dla opiekuna, czy też nawet rozstrzygnięcie o tych uprawnieniach w jednej decyzji.