Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na przepisy Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy z dnia 2020-01-20.
Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na przepisy Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy.
Rada Miejska podjęła uchwałę w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miejskiej. W powołanej uchwale określone zostały m.in. wymagania dotyczące utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości, rodzaje i minimalne pojemności pojemników przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości, obowiązki osób utrzymujących zwierzęta domowe, zasady utrzymania i hodowli zwierząt gospodarskich oraz obszary podlegające obowiązkowej deratyzacji. W rozdziale 2 Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miejskiej uregulowane zostały obowiązki właścicieli nieruchomości. Stosownie do § 3 ust. 1 pkt 1 Regulaminu, właściciele nieruchomości zobowiązani są do uprzątnięcia błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodnika położonego wzdłuż nieruchomości, podwórzy bram i przejść niezwłocznie po ich pojawieniu się. Obowiązkiem właścicieli nieruchomości jest także usunięcie śliskości z chodnika położonego wzdłuż nieruchomości niezwłocznie po jej pojawieniu się, poprzez odlodzenie i zabezpieczenie powierzchni celem umożliwienia bezpiecznego poruszania się pieszych.
Rada Miejska nie doprecyzowała jednak, że obowiązek usuwania zanieczyszczeń dotyczy chodnika położonego na terenie nieruchomości niebędącej drogą publiczną, który służy do użytku powszechnego. W tej sytuacji, należy przyjąć, że ustanowiony na mocy § 3 ust. 1 pkt 1 Regulaminu obowiązek odnosi się do wszystkich chodników położonych wzdłuż nieruchomości, a zatem zarówno chodników, które są częścią dróg publicznych, jak i chodników zlokalizowanych na terenie nieruchomości prywatnych, dostępnych wyłącznie dla właścicieli nieruchomości lub osób posiadających inny tytuł prawny do nieruchomości. W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich, regulacje zawarte w § 3 ust. 1 pkt 1 Regulaminu wykraczają poza upoważnienie ustawowe zawarte w art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. c ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Wskazać bowiem należy, że ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie uprawnia rady gminy do określenia w regulaminie obowiązków właściciela nieruchomości w zakresie uprzątnięcia błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z terenu leżącego poza jego nieruchomością, a takim terenem jest chodnik stanowiący część drogi publicznej.
Wprowadzony na mocy § 3 ust. 1 pkt 1 Regulaminu obowiązek uprzątnięcia błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodnika położonego wzdłuż nieruchomości narusza także art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Powołany przepis ustawy zobowiązuje właścicieli nieruchomości do utrzymania czystości i porządku poprzez uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości. Z uwagi na to, że ustanowiony w akcie prawa miejscowego obowiązek usuwania zanieczyszczeń z chodników dotyczy również chodników będących częścią drogi publicznej, nie ulega wątpliwości, że zaskarżona regulacja podustawowa stanowi częściowe powtórzenie wraz z nieuprawnioną modyfikacją art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Zarówno powtórzenie przepisu ustawy, jak i jego modyfikacja przez przepisy stanowione przez organy jednostek samorządu terytorialnego, są niezgodne z zasadami legislacji i stanowią wykroczenie poza zakres ustawowego upoważnienia.
Przepis § 3 ust. 1 pkt 1 Regulaminu należy także uznać za wydany bez podstawy prawnej z uwagi na to, że ustala, iż usuwanie zanieczyszczeń z chodnika położonego wzdłuż nieruchomości, podwórzy bram i przejść powinno następować niezwłocznie po ich pojawieniu się. Tymczasem, ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie określa żadnych terminów czy czasookresu, w których obowiązek usuwania zanieczyszczeń z chodnika ma być wykonany przez właściciela nieruchomości, ani też nie upoważnia rady gminy do uregulowania tego rodzaju kwestii w regulaminie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zauważył, że w zaskarżonej uchwale lokalny prawodawca ustanowił obowiązek skierowany do właścicieli nieruchomości dotyczący usuwania zanieczyszczeń z chodnika położonego wzdłuż nieruchomości. W odróżnieniu od art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach delegacja zawarta w art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. c) dotyczy jedynie nieruchomości danego właściciela w części służącej do użytku publicznego, a już nie położonego wzdłuż takiej nieruchomości chodnika. Kwestie usuwania błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości reguluje wyżej przywołany art. 5 ust. 1 pkt 4. Zdaniem Sądu wykładnia obu tych przepisów prowadzi do wniosku, że ustawodawca w art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. nie reguluje kwestii powierzonych do uregulowania przez ustawodawcę radzie gminy, o których mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. c), co oznacza, że w zakresie tego obowiązku brak jest podstaw do jego powtarzania w regulaminie. Z tego powodu sąd nie mógł zaakceptować treści § 3 ust. 1 pkt 1 i 3 określającej obowiązek usuwania zanieczyszczeń z tak określonych chodników. Wobec powyższego także postanowienie nakazujące pozbywanie się śliskości na chodniku położonym wzdłuż nieruchomości jest nieprawidłowe i wykracza poza delegację ustawową.