Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości z dnia 2020-02-07.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
IV.7000.440.2019
Data sprawy:
2020-02-07
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości.

W dniu 3 lutego 2019 r. skarżąca złożyła w Urzędzie Dzielnicy wniosek o wydanie zaświadczenia potwierdzającego dokonane z mocy ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów - przekształcenie przysługującego jej prawa użytkowania wieczystego w prawo własności tego gruntu. Wniosek uzasadniony został potrzebą dokonania czynności prawnej tj. sprzedaży opisanego wyżej lokalu. Postanowieniem z dnia 17 lipca 2019 r. Prezydent Miasta odmówił wydania zaświadczenia o żądanej treści, z uwagi na to, że w księdze gruntowej brak jest wpisu świadczącego o wyodrębnieniu lokalu ustanowieniu udziału w prawie użytkowania wieczystego przysługującemu temu lokalowi.

W dniu 30 lipca 2019 r. skarżąca wniosła zażalenie na powyższe postanowienie, przedkładając jednocześnie dokumenty w postaci aktu notarialnego dokumentującego ustanowienie odrębnej własności lokalu, sprzedaży lokalu i oddania w użytkowanie wieczyste części gruntu przez Gminę dotychczasowemu najemcy oraz protokołu uzgodnienia warunków sprzedaży. Wskazała też, że dla lokalu prowadzona jest księga wieczysta. Po rozpoznaniu zażalenia, Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie Prezydenta uznając, że brak stosownego wpisu w księdze gruntowej oznacza, że prawo użytkowania części nieruchomości opisanej w księdze wieczystej nie istniało, a co za tym idzie nie ma podstaw do wydania żądanego zaświadczenia.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich brak jest podstaw do stwierdzenia, aby nieujawnienie prawa użytkowania wieczystego w księdze gruntowej uzasadniało prezentowane przez Organ stanowisko, zgodnie z którym w takiej sytuacji nie została spełniona przesłanka konstytutywnego wpisu tego prawa do księgi wieczystej. Ani bowiem przepisy ustawy gospodarce nieruchomościami, ani wcześniej obowiązującej ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości nie wskazują wprost, w jaki sposób prawo to powinno zostać ujawnione w księgach wieczystych. Kwestie te, w tym w odniesieniu do odrębnej własności lokalu, a także związanego z nim udziału we współużytkowaniu wieczystym, zostały natomiast ujęte w ustawie o księgach wieczystych i hipotece oraz w wydanych na jej podstawie przepisach wykonawczych. W przypadku skarżącej, punktem odniesienia w tym zakresie jest rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie wykonania przepisów ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Z rozporządzenia tego nie wynikał obowiązek ujawniania prawa użytkowania wieczystego w księdze prowadzonej dla nieruchomości gruntowej.