Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ustalenia wysokości i wypłaty odszkodowania za szkody powstałe wskutek założenia i przeprowadzenia przez nieruchomość dwutorowej napowietrznej linii elektroenergetycznej z dnia 2018-05-02.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ustalenia wysokości i wypłaty odszkodowania za szkody powstałe wskutek założenia i przeprowadzenia przez nieruchomość dwutorowej napowietrznej linii elektroenergetycznej.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich Sąd pierwszej instancji utrzymał decyzję administracyjną opartą na wewnętrznie sprzecznym i sporządzonym niezgodnie z przepisami prawa materialnego, określającymi zasady szacowania szkody, dowodzie w postaci operatu szacunkowego, która to decyzja tym samym rażąco naruszała podstawowe zasady postępowania administracyjnego, nakazujące podejmować wszelkie czynności zmierzające do wszechstronnego rozpoznania sprawy, wnikliwego rozpatrzenia całego zgromadzonego materiału dowodowego i oceny jego waloru dowodowego w kontekście zgromadzonego materiału dowodowego.
Rzecznik zauważył, że operat szacunkowy pomija elementy wyceny określone w § 43 ust. 3 pkt 1 i 2 Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyceny nieruchomości i operatu szacunkowego, co stwierdziła sama biegła w sporządzonym przez siebie operacie szacunkowym, uzasadniając to jedynie ogólnikową konkluzją, że w przypadku nieruchomości rolnych elementy wskazane w przytoczonych jednostkach redakcyjnych Rozporządzenia są zwyczajowo pomijane. Art. 124 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami nakazuje niezwłoczne przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego po założeniu lub przeprowadzeniu ciągów, przewodów i urządzeń, o których mowa w ustępie pierwszym tego przepisu, a w przypadku, gdy jest to niemożliwe, przyznanie odszkodowania na podstawie art. 128 ust. 4. Po przeprowadzeniu na nieruchomości napowietrznej linii energetycznej wysokiego napięcia całkowicie niemożliwe jest doprowadzenie jej do stanu poprzedniego, co powoduje, że w miejsce tego obowiązku wchodzi obowiązek odszkodowawczy mający zrekompensować niemożność korzystania z nieruchomości w sposób dotychczasowy. Należy przy tym dostrzegać, że art. 128 ust. 4 w żaden sposób nie ogranicza zakresu należnego odszkodowania, a wręcz wyraźnie zastrzega, że powinno ono odpowiadać wartości poniesionych szkód, w tym także zmniejszenia się wartości nieruchomości.
Z tego względu, organ administracji ustalający wysokość odszkodowania na podstawie art. 128 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, powinien w każdym przypadku dokładnie rozważyć wszystkie elementy mogące wpływać na obniżenie wartości nieruchomości, spowodowane ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości. Zaniechanie dokonania ustaleń poprzez nieprzeprowadzenie właściwej oceny dowodu w postaci operatu szacunkowego, który pomija wycenę zmiany warunków korzystania z nieruchomości i zmiany przydatności użytkowej nieruchomości, wskazanych jako wytyczne ustalenia odszkodowania przez § 43 ust. 3 pkt 1 i 2 ww. rozporządzenia, stanowi więc - w ocenie Rzecznika - naruszenie tego przepisu rozporządzenia, ale również naruszenie art. 128 ust. 4 ustawy.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego w postępowaniu administracyjnym szkoda nie może być wyliczana w ten sam sposób jak wyliczane jest wynagrodzenie w postępowaniu cywilnym w sytuacji ustanowienia służebności przesyłu. Odszkodowanie administracyjne nie obejmuje więc rekompensaty za zgodę właściciela na funkcjonowanie linii energetycznej, ani rekompensaty z tytułu wpisania obciążenia do księgi wieczystej. Zdaniem NSA podniesione w skardze zarzuty okazały się niezasadne, gdyż postępowanie przed organami zostało przeprowadzone w sposób wyczerpujący i należyty, zaś zgromadzony w sprawie materiał oceniono właściwie.