Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie skargi konstytucyjnej w zakresie zgodności z Konstytucją przepisów Prawa o adwokaturze z dnia 2019-11-22.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie skargi konstytucyjnej w zakresie zgodności z Konstytucją przepisów Prawa o adwokaturze.
Artykuł 66 ust. 1 pkt 5 lit. b) Prawa o adwokaturze pozwala osobom posiadającym tytuł doktora nauk prawnych ubiegać się o wpis na listę adwokatów bez konieczności odbycia aplikacji i złożenia egzaminu zawodowego. Jednakże przepis ten przewiduje również dla takich osób konieczność zdobycia określonego doświadczenia zawodowego. W kręgu podmiotów wymienionych w tym przepisie nie wskazano asystentów radców Prokuratorii Generalnej RP. Bez wątpienia czynności wykonywane w ramach zatrudnienia w Prokuratorii Generalnej odpowiadają merytorycznie czynnościom wykonywanym w kancelarii radcy prawnego czy adwokata, dlatego niezrozumiałym jest fakt, że asystenci radców Prokuratorii o taki wpis ubiegać się nie mogą.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich skarżąca bez wątpienia wykonywała wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej w Prokuratorii Generalnej. Wykonywana przez nią praca swoim zakresem pokrywa się z czynnościami wykonywanymi przez podmioty wymienione w art. 66 ust. 1 pkt 5 lit. b) Prawa o adwokaturze i jako taka winna zostać uwzględniona jako przesłanka uprawniająca do wpisu na listę adwokatów.
Trybunał Konstytucyjny zgodził się ze stanowiskiem prezentowanym przez RPO, iż bez wątpienia czynności wykonywane w ramach zatrudnienia w Prokuratorii Generalnej (zwłaszcza po 2005 r.) odpowiadają merytorycznie czynnościom wykonywanym w kancelarii radcy prawnego, czy adwokata. Skoro zatem w Prokuratorii Generalnej zatrudnione są osoby, które wykonują czynności związane ze świadczeniem pomocy prawnej, a nie są radcami tejże Prokuratorii, to trudno uznać, że wykonywane przez nie czynności nie są tożsame z czynnościami podmiotów zatrudnionych w kancelariach radcowskich lub adwokackich. Prokuratoria Generalna również świadczy profesjonalne usługi prawne, tyle że dla Skarbu Państwa. Wobec wyodrębnienia w Prokuratorii Generalnej kręgu osób innych niż radcowie, upoważnionych do sporządzania projektów pism procesowych, brania udziału
w postępowaniach sądowych i w międzynarodowych arbitrażach oraz legitymujących się odpowiednią wiedzą wykształceniem prawniczym, brak jest konstytucyjnego uzasadnienia dla odmowy przyznania tym osobom takich samych uprawnień jak podmiotom wymienionym w art. 66 ust. 1 pkt 5 lit b p.a. - tym bardziej, że podmioty te cechuje znaczne podobieństwo. Osoby te zdobywały doświadczenie prawnicze pod opieką radców Prokuratorii Generalnej, a zatem brak jest przesłanek, które pozwalałyby na uznanie tych osób za niespełniające szczególnych wymogów, jakie ustawodawca powiązał ze statusem osób, które mogą ubiegać się o wpis na listę adwokatów bez wcześniejszego odbycia aplikacji adwokackiej i bez zdania egzaminu adwokackiego.
Trybunał Konstytucyjny podziela zarzut skarżącej (poparty przez Rzecznika Praw Obywatelskich), że przepis lit. b punkcie 5 ust. 1 art. 66 p.a. jest niespójny z pozostałymi elementami tego artykułu, a przez to sprzeczny z wynikającą z art. 65 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji zasadą równego dostępu do zawodu (z« casu: adwokata). Kwestionowana regulacja - poprzez pominięcie określonej grupy zawodowej - stanowi niewytłumaczalny wyłom w zasadzie dopuszczenia do wykonywania zawodu adwokata w odniesieniu do osób, które legitymują się wysokim poziomem teoretycznej wiedzy prawniczej oraz odpowiednim doświadczeniem praktycznym w zakresie stosowania prawa materialnego oraz procesowego.
W związku z wyżej opisanym wyrokiem Trybunał postanowił: na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym zasygnalizować Sejmowi RP konieczność uzupełnienia: a) art. 66 ust. 1 pkt 5 ustawy - Prawo o adwokaturze, b) art. 25 ust. 1 pkt 5 ustawy o radcach prawnych - o przesłankę wykonywania obowiązków asystenta radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (do 31 grudnia 2016 r. - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa).