Kasacja w sprawie naruszenia przepisów prawa procesowego polegającego na zaniechaniu wyjścia poza granice podniesionych w apelacji zarzutów z dnia 2018-06-21.
Kasacja w sprawie naruszenia przepisów prawa procesowego polegającego na zaniechaniu wyjścia poza granice podniesionych w apelacji zarzutów.
Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że Sąd odwoławczy winien z urzędu dokonać kontroli zaskarżonego orzeczenia pod kątem bezwzględnych przyczyn odwoławczych określonych w art. 439 § 1 k.p.k. W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy prowadząc postępowanie w trybie zwyczajnym, na rozprawie w dniu 30 lipca 2013 r., po odczytaniu notatek urzędowych, postanowił na podstawie art. 377 § 1 k.p.k. prowadzić rozprawę w dalszym ciągu pomimo nieobecności oskarżonego z uwagi na to, że oskarżony wprawił się ze swej winy w stan niezdolności do udziału w rozprawie. Decyzję o prowadzeniu rozprawy pod nieobecność oskarżonego, Sąd Rejonowy podjął zatem dysponując jedynie informacjami pochodzącymi od osób trzecich. Natomiast art. 377 § 2 k.p.k., w brzmieniu obowiązującym w dacie orzekania, stanowił, że przed wydaniem postanowienia, o którym mowa w § 1, sąd zapoznaje się ze świadectwem lekarza, który stwierdził stan takiej niezdolności, lub przesłuchuje go w charakterze biegłego. Stan niezdolności oskarżonego do udziału w rozprawie można stwierdzić także na podstawie badania niepołączonego z naruszeniem integralności ciała, przeprowadzonego za pomocą stosownego urządzenia.
Z powyższego wynika, że Sąd Rejonowy nie był uprawniony do wydania postanowienia o prawnej dopuszczalności prowadzenia rozprawy pod nieobecność oskarżonego. W tym układzie faktycznym nie został bowiem spełniony ww. warunek, Sąd nie dysponował przed wydaniem postanowienia świadectwem lekarza, który stwierdził u oskarżonego stan takiej niezdolności, ani nie przesłuchał go w charakterze biegłego, co oznacza, że wydane postanowienie dotknięte było rażącym naruszeniem tego przepisu, co z kolei skutkowało naruszeniem zasady z art. 374 § 1 k.p.k., uchybienie natomiast temu przepisowi spowodowało zaistnienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej. Orzeczenie Sądu I instancji obarczone takim uchybieniem winno być uchylone przez Sąd odwoławczy niezależnie od podniesionych zarzutów, a sprawa przekazana Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.
W ocenie Sądu Najwyższego, Sąd Okręgowy rozpoznając apelację obrońcy oskarżonego zobligowany był do rozpoznania sprawy poza granicami podniesionych w niej zarzutów, a nie uczyniwszy tego doprowadził do sytuacji, że w sprawie wystąpił stan rażącej niesprawiedliwości wyroku Sądu I instancji. Z uzasadnienia wyroku Sądu I instancji wynika, że Sąd ten uznał za wiarygodne pierwsze wyjaśnienia oskarżonego, w których przyznał się on do dokonania zarzucanego mu czynu, natomiast późniejsze wyjaśnienia nie są wiarygodne i wynikają z przyjętej przez niego linii obrony, gdyż zmuszanie go do mówienia przez policjantów nie zostało potwierdzone w toku postępowania sądowego. To stanowisko Sądu Rejonowego zostało potwierdzone przez Sąd odwoławczy. Sąd ustalając stan faktyczny w sprawie dysponował tylko i wyłącznie jednym dowodem bezpośrednim sprawstwa oskarżonego, czyli jego pierwotnymi wyjaśnieniami, z których on się wycofał. Wymagało to więc od sądów analizy wszelkich okoliczności związanych z ich złożeniem i ewentualnej przyczyny zmiany stanowiska oskarżonego.