Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego dotycząca naruszenia przepisów prawa materialnego z dnia 2018-02-07.
Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego dotycząca naruszenia przepisów prawa materialnego.
W 2010 r. skarżąca nabyła działkę od gminy. Począwszy od lat 80-tych XX w. do około 2000 r., okoliczni mieszkańcy składowali na tej nieruchomości odpady. Stworzone w ten sposób wysypisko było wysypiskiem "dzikim", ponieważ przedmiotowa działka nigdy nie była przeznaczona na składowanie odpadów. Nieruchomość przed 1990 r. pozostawała we władaniu Państwowego Gospodarstwa Rolnego i od tego roku i do roku 2010 stanowiła nieprzerwanie własność gminy. Oceniając tak ustalony stan faktyczny, w ramach prawnych ustawy o odpadach, Sąd uznał, że jedynym podmiotem zobowiązanym do usunięcia odpadów z działki jest skarżąca, jako aktualna władająca tą nieruchomością. Domniemanie to może być obalone wyłącznie w sytuacji, gdy władający nieruchomością wskaże inny podmiot odpowiedzialny. Tego zaś skarżąca w niniejszej sprawie, zdaniem Sądu, nie uczyniła. Sąd wykluczył przy tym, by za posiadacza odpadów i tym samym podmiot zobligowany do ich usunięcia mogła w chwili obecnej zostać uznana gmina.
W stanie prawnym obowiązującym w roku 2010 przez posiadacza odpadów, w myśl przepisów ustawy o odpadach, należało rozumieć każdego, kto faktycznie włada odpadami z wyłączeniem prowadzącego działalność w zakresie transportu odpadów; domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości. Obowiązek usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego na ich składowanie lub magazynowanie jest wyrazem jednej z podstawowych zasad prawa gospodarowania odpadami. Zasadą tą jest, wynikającą zarówno z ww. ustawy jak też obecnie obowiązującej ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r., że odpowiedzialność za gospodarowanie odpadami ponosi wytwórca lub posiadacz odpadów. O wadze tej zasady świadczy fakt, że ustawodawca przewidział możliwość wyzbycia się wspomnianej odpowiedzialności wyłącznie w ściśle określonych warunkach. Warunki te, w stanie prawnym obowiązującym w roku 2010 określał art. 25 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r., zgodnie z którym posiadacz odpadów może je przekazywać wyłącznie podmiotom, które uzyskały zezwolenie właściwego organu na prowadzenie gospodarowania odpadami, chyba że działalność taka nie wymaga uzyskania zezwolenia. Analogiczne rozwiązanie funkcjonuje w obecnej ustawie. Mając powyższe na uwadze, zdaniem Rzecznika, skoro gmina przed sprzedażą nieruchomości posiadała przymiot posiadacza odpadów, to nie mogła go utracić wskutek sprzedaży nieruchomości skarżącej. Błędna jest zatem teza Sądu, jakoby wskutek sprzedaży wspomnianej nieruchomości, gmina przestała być posiadaczem odpadów.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego sprzedaż działki nie może być utożsamiana z czynnością przekazania odpadów, ani ze zleceniem obowiązku gospodarowania odpadami. Zdaniem Sądu nie można zgodzić się z poglądem Rzecznika, że w stanie faktycznym, ustalonym w niniejszej sprawie, to Gmina zgodnie z art. 26 ust. 1 i 2 ustawy o odpadach jest odpowiedzialna za usunięcie odpadów z działki, gdyż w dniu wydania decyzji przez SKO nie była władającym powierzchnią ziemi. Adresatem obowiązku i nakazu uregulowanego w art. 26 ust. 1 i 2 ustawy jest aktualny posiadacz odpadów, a nie najwcześniejszy znany posiadacz odpadów. Gdyby przyjąć sposób wykładni, to poszukiwanie najwcześniejszego znanego posiadacza odpadów mogłoby spowodować sytuację, w której nie byłoby podmiotu odpowiedzialnego za usunięcie odpadów.