Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia z dnia 2020-03-09.

Adresat:
Minister Edukacji Narodowej
Sygnatura:
VII.071.6.2020
Data sprawy:
2020-03-09
Rodzaj sprawy:
opinie, stanowiska Rzecznika (OS)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia.

Podzielając przekonanie o korzyściach płynących z wprowadzenia nauki przedmiotu "Język łaciński i kultura antyczna" Rzecznik Praw Obywatelskich zasugerował rozważenie uzupełnienia podstawy programowej w zakresie podstawowym w części "Treści nauczania - wymagania szczegółowe". W temacie 10. "Cywilizacja imperium rzymskiego i jej znaczenie dla kształtu i rozwoju świata zachodniego" wskazano, że uczeń powinien rozumieć rolę prawa rzymskiego, zwłaszcza prawa cywilnego, w średniowiecznej i nowożytnej Europie oraz rozumieć znaczenie określonych pojęć: domus, insula, hypocaustum, kamień milowy, limes, bazylika, ius, lex, kodyfikacja justyniańska. Zdaniem Rzecznika należy uwzględnić także podstawowe sentencje prawnicze, takie jak m.in. dura lex sed lex, lex retro non agit, ignorantia iuris nocet, pacta sunt servanda, nemo iudex in causa sua.

Znajomość przykładów paremii prawniczych w języku łacińskim może okazać się cenna nie tylko dla osób zainteresowanych studiami prawniczymi, ale także dla pozostałych uczniów ze względu na uniwersalność tych zasad i ich znaczenie dla zrozumienia podstaw prawa cywilnego. Doskonałą ilustrację tego zagadnienia stanowi budynek Sądu Najwyższego, na którym umieszczono kilkadziesiąt paremii prawniczych w języku polskim i łacińskim. W opinii Rzecznika warto zadbać o to, aby wśród kompetencji społecznych uczniów znalazła się umiejętność dyskusji na temat genezy tych zasad, tak istotnych dla obecnego systemu prawa, oraz celu wyeksponowania ich na gmachu Sądu Najwyższego.

Badania pokazują, że poziom świadomości prawnej polskich obywateli od wielu lat pozostaje na niskim poziomie. Rzecznik zauważył, że wprowadzenie elementów prawa do nauczania różnych przedmiotów może pomóc zmienić ten stan. Zapoznanie się przez młodych ludzi z podstawowymi sentencjami prawniczymi może prowadzić do lepszego rozumienia otaczającej rzeczywistości i obudzenia ich ciekawości, a w efekcie zwiększyć ich wiedzę na temat wolności i praw człowieka i obywatela.