Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym dotyczącym odwołania z delegowania do pełnienia obowiązków sędziego w Sądzie Okręgowym z dnia 2020-03-24.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
VII.510.167.2019
Data sprawy:
2020-03-24
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym dotyczącym odwołania z delegowania do pełnienia obowiązków sędziego w Sądzie Okręgowym.

Na podstawie decyzji przesłanej Skarżącemu pismem z dnia 25 listopada 2019 r. Minister Sprawiedliwości postanowił o odwołaniu sędziego z delegowania do pełnienia obowiązków w Sądzie Okręgowym. Pierwotna decyzja przewidywała, że delegowanie sędziego miało trwać do końca lutego 2020 r. W dniu 28 listopada 2019 r. Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych przedstawił Skarżącemu zarzuty dotyczące m.in. tego, że jako sędzia zasiadający w składzie orzekającym Sądu Okręgowego, będąc jego przewodniczącym i sprawozdawcą doprowadził do wydania bez podstawy prawnej postanowienia, w którym nakazano Szefowi Kancelarii Sejmu RP udostępnienie odpowiednich dokumentów w celu weryfikacji prawidłowości powołania sędziów orzekających w I instancji w sprawie. Decyzję o odwołaniu sędziego podjęto po wydaniu tego postanowienia. Zgodnie z treścią komunikatu opublikowanego na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości w dniu 26 listopada 2019 r. powodem odwołania było to, że sędzia w toku postępowania w sposób nieuprawniony podważył status powołanego przez Prezydenta RP sędziego, który w tej samej sprawie wydał wyrok w pierwszej instancji. W ocenie Ministerstwa Sprawiedliwości takie działanie stanowić miało niedopuszczalną ingerencję w działanie konstytucyjnych organów władzy publicznej.

Rzecznik Praw Obywatelskich nie neguje potrzeby zapewnienia znacznej swobody decyzji Ministra Sprawiedliwości w korzystaniu przez niego z uprawnień z zakresu organizacji sądownictwa z uwagi na rzeczywisty i istotny interes publiczny w postaci prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Swoboda ta nie może jednak oznaczać arbitralności w relacjach organu władzy wykonawczej z przedstawicielami odrębnej i niezależnej władzy sądowniczej. W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich o nieprawidłowości decyzji podjętej przez Ministra Sprawiedliwości w niniejszej sprawie przesądza fakt naruszenia zasady niezależności władzy sądowniczej w sposób, który nie budzi wątpliwości. Zasada ta stanowi najistotniejszą granicę swobody w korzystaniu z uprawnienia określonego w art. 77 § 4 p.u.s.p. Stanowi ona także klucz do wykładni przepisów dotyczących relacji między władzą wykonawczą a władzą sądowniczą w Rzeczypospolitej Polskiej. Organ władzy wykonawczej stosujący przepisy o delegowaniu sędziów jest zobowiązany brać każdorazowo pod uwagę ocenę, czy w danej sprawie nie doszło do naruszenia zasady niezależności władzy sądowniczej, która stanowi podstawową, a nawet pierwotną, wartość względem wszelkich innych wartości, takich jak chociażby interes publiczny w postaci prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Zdaniem Rzecznika szczególne zastrzeżenia budzi możliwość wykorzystania uprawnienia do odwoływania sędziów jako swoistego środka dyscyplinującego delegowanego sędziego. Zgodnie zaś z treścią komunikatu przedstawionego przez Ministerstwo Sprawiedliwości, sposób skorzystania przez Ministra Sprawiedliwości z uprawnienia do odwołania Skarżącego miał w istocie charakter właściwy postępowaniu dyscyplinarnemu.