Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie problemów w funkcjonowaniu Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych w warunkach pandemii COVID-19.

Przepisy ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, a także innych aktów prawnych wydanych w związku z pandemią, nie wstrzymały realizacji postanowień sądów rodzinnych o zastosowaniu środka wychowawczego w postaci umieszczenia w MOW. Oznacza to, że w dalszym ciągu do placówek kierowane są nowe osoby, co może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa, zdrowia i życia wychowanków oraz pracowników. Niepokój wywołuje także stan psychiczny przebywających w ośrodkach młodych ludzi, którzy odczuwają duży stres, potęgowany izolacją od rodziny i bliskich. Ponadto, z treści skargi kierowanych do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wynika, że większości placówek znacząco spadła liczba członków kadry gotowych do pracy. Niektórzy z nich korzystają ze zwolnień lekarskich lub sprawują opiekę nad własnymi dziećmi, a część zmuszona jest odbyć dwutygodniową kwarantannę ze względu na powroty bliskich z zagranicy. W razie dalszego pogorszenia się sytuacji dyrektorzy zmuszeni będą do zwiększenia liczby dzieci pozostających pod opieką jednego wychowawcy, co prowadzić może do trudności z zachowaniem jakichkolwiek norm bezpieczeństwa. Dyrektorzy MOW zgłaszają także trudności z dostępem do leczenia specjalistycznego i doraźnego.

Rzecznik Praw Obywatelskich zapoznał się również z odpowiedziami Ministerstwa Edukacji Narodowej, udzielonymi na wnioski i pytania kierowane przez dyrektorów MOW. MEN wskazał na brak możliwości odmowy nowych przyjęć. Nakazał ograniczenie opuszczania ośrodków przez wychowanków oraz zawieszenie urlopów i odwiedzin. Odnosząc się do kwestii przyjmowania nowych wychowanków po urlopowaniu lub ucieczkach MEN uznał, że takie osoby powinny być izolowane od grup wychowawczych i poddane kwarantannie przez minimum 7 dni. Jeżeli brakuje pomieszczeń, MEN dopuszcza możliwość zwiększenia liczby wychowanków w pokojach mieszkalnych. W świetle informacji przedstawionych przez dyrektorów MOW należy jednak uznać, że proponowane działania są niewystarczające lub trudne do wykonania. W związku z tym Rzecznik zwrócił się do Ministra Edukacji Narodowej z apelem o podjęcie pilnych działań, które będą stanowiły realną odpowiedź na problemy opisywane przez dyrektorów MOW.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej pismem z dnia 7 kwietnia 2020 r. poinformował Rzecznika Praw Obywatelskich, że wnioskowanie o zawieszenie kierowania nieletnich do placówek jest sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa. Takie działanie byłoby jednoznaczne z zaprzestaniem realizacji postanowień sądów rodzinnych o zastosowaniu środka wychowawczego. Aby zapewnić bezpieczny pobyt w ośrodku dyrektorzy opracowali procedury postępowania w obecnej sytuacji, m.in. zawieszone zostały odwiedziny w placówkach, a urlopowanie wychowanków ograniczone. Wsparcia wychowankom udzielają pedagodzy i psycholodzy zatrudnieni w tych placówkach. Zgodnie z rekomendacjami Ministerstwa Edukacji Narodowej wychowankowie po przyjęciu do placówki są izolowani od grup wychowawczych, a stan ich zdrowia jest monitorowany. Czynności te wykonywane są zgodnie z procedurami określonymi przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Ponadto, Ministerstwo Edukacji Narodowej zaopatrzyło młodzieżowe ośrodki wychowawcze w płyn dezynfekujący.