Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie funkcjonowania pieczy zastępczej w czasie pandemii COVID-19.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich docierają niepokojące sygnały o problemach w funkcjonowania pieczy zastępczej w czasie pandemii COVID-19.

Sytuacja pandemii związana z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 wymaga od jednostek rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej oraz służb społecznych niestandardowych działań. Przepisy ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, a także innych aktów prawnych wydanych w związku z pandemią nie wstrzymały realizacji orzeczeń o umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej. Oznacza to, że do rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka i placówek wciąż trafiają dzieci, także w trybie interwencyjnym, a jednostki pieczy realizują swoje zadania w normalnym trybie. Obecna sytuacja powoduje liczne niepokoje w środowisku opiekunów zastępczych, którzy mają obawy związane z przyjmowaniem kolejnych dzieci do rodzin i placówek, z uwagi na występujące realne zagrożenie zdrowotne ich jako opiekunów oraz wychowanków. Brak jest bowiem jakichkolwiek mechanizmów pozwalających na weryfikację, czy przyjmowane w stanie epidemii dzieci nie miały wcześniej kontaktu z osobami z grupy ryzyka.

Rzecznik podkreślił, że dobro dziecka jest nadrzędną zasadą wszystkich regulacji prawnych, a stan epidemii w żadnym razie nie może powodować, że w sytuacji zagrożenia dobra dziecka, pozostanie ono bez wsparcia. Dlatego należy stworzyć takie procedury, aby jednostki pieczy zastępczej w ogłoszonym stanie epidemii mogły wykonywać swoje zadania w sposób jak najbardziej bezpieczny i niezakłócony.

W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się do Minister z prośbą o niezwłoczne podjęcie działań na rzecz wsparcia instytucji pieczy zastępczej i zabezpieczenia dobra dzieci.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pismem z dnia 24 kwietnia 2020 r. poinformowała Rzecznika, że Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, za pośrednictwem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, przekazała wojewodom instrukcję dotyczącą organizacji pracy w warunkach epidemii COVID-19, skierowaną do podmiotów pieczy zastępczej. Zawarte w niej zalecenia dotyczą m.in. zobowiązana placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych oraz rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka są do przejęcia funkcji opiekuńczo-wychowawczej przez w stosunku do swoich wychowanków w przypadku zawieszenia działalności młodzieżowych ośrodków wychowawczych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii, specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych. Placówki te są również zobowiązane są do zachowania wszelkich zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia wprowadzanych w związku z ograniczeniem rozprzestrzeniania się epidemii koronawirusa w stosunku do wychowanków. Ponadto, zalecono zwrócenie szczególnej uwagi na zapewnienie odpowiedniej organizacji zajęć edukacyjnych przez dyrektorów placówek instytucjonalnej pieczy zastępczej oraz rodziny zastępcze. Ministerstwo analizuje w tym celu możliwość udzielenia wsparcia w zakresie m.in. zakupu komputerów i wyposażenia teleinformatycznego na cele realizowania zadań w trybie zdalnej szkoły.