Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Marszałek Sejmu w sprawie obywatelskiego projektu ustawy dotyczącego zmiany przepisów w celu "zapewnienia prawnej ochrony dzieci i młodzieży przed deprawacją seksualną i demoralizacją".

Omawiany projekt proponuje nowelizację art. 200b Kodeksu karnego. Należy wyróżnić dwie sytuacje potencjalnego zastosowania proponowanych przepisów. Pierwszą będzie publiczne propagowanie lub pochwalanie podejmowania obcowania płciowego przez małoletniego poniżej 15 roku życia, drugą zaś taki sam czyn dotyczący małoletniego, który ukończył 15 lat. Rzecznik zauważa, że ustawodawca jednoznacznie określił granicę wieku, poniżej której uznał, że małoletni nie powinni podejmować stosunków seksualnych. W przypadku drugim, tzn., gdy obaj małoletni osiągnęli już wiek 15 lat, mamy do czynienia z działaniem legalnym, bowiem podejmowanie przez małoletniego obcowania płciowego po ukończeniu 15 roku życia nie jest zakazane. Trudno zatem znaleźć uzasadnienie dla wprowadzenia penalizacji czynów polegających na propagowaniu lub pochwalaniu działań legalnych. Projektodawcy także takiego uzasadnienia nie dostarczają. Uzasadnienie projektu wydaje się w ogóle nie dostrzegać różnicy w sytuacji prawnej małoletnich w zależności od tego, czy ukończyli oni 15 lat, czy też nie. Przepisy nie powinny bowiem wprowadzać odpowiedzialności karnej za propagowanie lub pochwalanie działań, które są legalne. Tymczasem zarówno obcowanie płciowe, jak i inne czynności seksualne pomiędzy dwojgiem małoletnich, którzy ukończyli 15 lat, jak również pomiędzy osobą pełnoletnią i małoletnim, który ukończył 15 lat, są legalne.

Autorzy wielokrotnie podkreślają konieczność ograniczenia działalności pewnych "lobby" i "środowisk". Ponadto projektodawca podaje pojedyncze przykłady czynów zabronionych z innych państw dla uzasadnienia wprowadzenia rozwiązań generalnych do prawa polskiego. Nie towarzyszy jednak temu przytoczenie żadnej analizy czy danych, które wskazywałyby, że niezbędne jest w Polsce zwiększenie ochrony prawnej małoletnich przed czynami stypizowanymi w proponowanych przepisach. Ponadto, zaproponowane rozwiązania są niespójne z obowiązującym systemem prawa karnego oraz nie zostały w sposób dostateczny uzasadnione. Rzecznik zauważa, że głównym celem projektu jest uniemożliwienie przekazywania dzieciom i młodzieży wiedzy na temat rozwoju seksualnego człowieka. Należy podkreślić, że podniesione zarzuty wobec edukacji seksualnej oraz prowadzących ją osób i organizacji nie zostały w uzasadnieniu projektu podparte żadnymi rzetelnymi materiałami źródłowymi, ani argumentami o charakterze naukowym. Postawione w uzasadnieniu projektu tezy stanowią wyłącznie subiektywną opinię projektodawców i nawiązującą do powszechnych mitów o edukacji seksualnej, a nie faktów naukowych na jej temat. Ponadto, założenia projektodawców stoją w sprzeczności nie tylko ze stanowiskiem Światowej Organizacji Zdrowia i z wynikami międzynarodowych badań, ale także z dominującą opinią polskiego społeczeństwa.