Wystąpienie do Marszałka Senatu RP w sprawie ustawy o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych z dnia 2020-05-15.
Wystąpienie do Marszałka Senatu RP w sprawie ustawy o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych.
Nawiązując do dotychczasowych działań, mających na celu systemowe rozwiązanie problemu wyczerpywania się sum gwarancyjnych w ubezpieczeniach od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, Rzecznik Praw Obywatelskich powrócił do problemu nieuregulowanej sytuacji osób poszkodowanych z tytułu szkód powstałych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Na mocy ustawy o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej ustalonej na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 1 stycznia 2006 r. (dalej jako: „ustawa o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych”) osoby, które w wyniku długotrwałej choroby lub rehabilitacji wyczerpały już środki finansowe, mogą ubiegać się o wypłatę dalszych świadczeń. Niestety, w praktyce nie wszyscy poszkodowani, których dotknął problem wyczerpywania się sum gwarancyjnych, mogą skorzystać z tej regulacji.
W ramach postępowania wyjaśniającego Rzecznik ustalił, że od wejścia w życie ustawy o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych do Funduszu wpłynęły 24 roszczenia o wypłatę renty szczególnej (stan na dzień 13 marca 2020 r.). Wśród nich znajduje się 1 roszczenie złożone bezpośrednio do Funduszu oraz 23 roszczenia złożone za pośrednictwem zakładów ubezpieczeń. Spośród roszczeń zgłoszonych do Funduszu za pośrednictwem zakładów, 4 zgłoszenia dotyczyły szkód, które powstały poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Te przypadki, zdaniem Funduszu nie mogą być objęte ustawą o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych, z uwagi na treść art. 1 ustawy, która wprost odnosi się do osób poszkodowanych z tytułu szkód powstałych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W ocenie Rzecznika nie ma żadnych przesłanek uzasadniających wykluczenie tej grupy poszkodowanych spod przepisów ustawy o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych. Miejsce powstania szkody nie powinno przesądzać o braku możliwości ubiegania się o rentę szczególną, w sytuacji gdy poszkodowany i sprawca są obywatelami polskimi, mamy do czynienia z polskim ubezpieczycielem oraz umową ubezpieczenia zawartą na terytorium Polski, podlegającą prawu polskiemu. Istniejące zróżnicowanie w przyznaniu ochrony osobom poszkodowanym poprzez problem wyczerpywania się sum gwarancyjnych, stoi w sprzeczności z konstytucyjną zasadą równości, gwarantowaną w art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Mając na uwadze powyższe, Rzecznik zwrócił się do Marszałka z prośbą o rozważenie podjęcia prac legislacyjnych nad nowelizacją ustawy o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych, tak aby docelowo mogły być nią objęte także przypadki poszkodowanych z tytułu szkód powstałych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w sytuacji gdy zobowiązanym do naprawienia szkody był polski zakład ubezpieczeń.