Uprzejmie informujemy, że w związku z pracami technicznymi 24 listopada w godzinach 14:45 - 17:45 nie będzie dostępny serwis Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich. Przepraszamy za utrudnienia.

Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na czynność Ministra Cyfryzacji polegającą na udostępnieniu spółce Poczta Polska S.A. danych osobowych z prowadzonego przez niego rejestru PESEL z dnia 2020-05-15.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
VII.501.119.2020
Data sprawy:
2020-05-15
Rodzaj sprawy:
skarga do Wojewódzkich Sądów Administracyjnych (WSA)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na czynność Ministra Cyfryzacji polegającą na udostępnieniu spółce Poczta Polska S.A. danych osobowych z prowadzonego przez niego rejestru PESEL.

W dniu 22 kwietnia 2020 r. Minister Cyfryzacji udostępnił spółce Poczta Polska S.A. dane osobowe z rejestru PESEL dotyczące żyjących obywateli polskich, którzy uzyskali pełnoletność dnia 10 maja 2020 r. i których krajem zamieszkania jest Polska. Zdaniem Ministra podstawą prawną do przekazania danych Poczcie Polskiej S.A. był art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Zgodnie z tym przepisem operator wyznaczony w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe, po złożeniu przez siebie wniosku, otrzymuje dane z rejestru PESEL, bądź też z innego spisu lub rejestru będącego w dyspozycji organu administracji publicznej, jeżeli dane te są potrzebne do realizacji zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej bądź w celu wykonania innych obowiązków nałożonych przez organy administracji rządowej. Minister Cyfryzacji wskazał również na to, że dniu 16 kwietnia 2020 r. Prezes Rady Ministrów polecił Poczcie Polskiej S.A. realizację działań w celu przeciwdziałania COVID-19, polegających na podjęciu i realizacji niezbędnych czynności zmierzających do przygotowania przeprowadzenia wyborów Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej w 2020 r., w trybie korespondencyjnym.

Rzecznik Praw Obywatelskich zauważa, że we wniosku Poczty Polskiej S.A. z dnia 20 kwietnia 2020 r. została wyraźnie powołana przesłanka realizacji zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, podkreślenia tu wymaga jednak, że ustawa z dnia 6 kwietnia 2020 r. o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r., która mogłaby stanowić źródło takiej normy weszła w życie dopiero w dniu 9 maja 2020 r. Dlatego zdaniem Rzecznika brak ustawowych przepisów prawa materialnego i proceduralnego dotyczących głosowania korespondencyjnego, uchwalonych zgodnie z zasadami prawidłowej legislacji, mających źródło w Konstytucji RP, powoduje, że przekazanie danych Poczcie Polskiej S.A. spowodowało naruszenie konstytucyjnej zasady praworządności oraz zasad ochrony prywatności i autonomii informacyjnej jednostki. Ponadto, nie można przyjąć, że wydanie przez Prezesa Rady Ministrów decyzji administracyjnej z dnia 16 kwietnia 2020 r. spowodowało zaktualizowanie się przesłanek określonych w art. 99 ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia i obowiązek udostępnienia danych. Decyzja administracyjna w dniu jej wydania była niewykonalna i jej niewykonalność ma charakter trwały ponieważ, poleciła ona adresatowi decyzji wykonanie zadania publicznego, do którego adresat decyzji nie posiadał kompetencji ustawowych.

 


Data odpowiedzi:
2021-02-26
Opis odpowiedzi:
Skarga uwzględniona (wyrok z 26 lutego 2021 r., sygn. akt IV SA/Wa 1817/20).
Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł, iż w dniu 22 kwietnia 2020 r. Uczestnik nie spełniał żadnego z warunków, uprawniających go do uzyskania z rejestru PESEL danych dotyczących żyjących obywateli polskich, którzy uzyskali pełnoletność dnia 10 maja 2020 r. i których krajem zamieszkania jest Polska. Stosownie do powyższego: Uczestnik nie spełniał wymogów do obligatoryjnego uzyskania danych, określonych w art.46 ust.1 pkt 1 - 6 u.e.l., albowiem nie był którymkolwiek z podmiotów wymienionych w pkt 1 - 3 i 6, a o ile przyjąć nawet, iż jako jednoosobowa spółka Skarbu Państwa jest on państwową jednostką organizacyjną, o której mowa w pkt 6, to nie wykazał, iż dane te były mu potrzebne do realizacji zadań publicznych określonych w odrębnych przepisach; Uczestnik nie spełniał przesłanek do fakultatywnego uzyskania danych, określonych w art.46 ust.2 pkt 1 - 5 u.e.l., w tym w szczególności nie wykazał, iż w dacie udostępnienia legitymował się jakimkolwiek własnym, tj. dotyczącym sfery jego uprawnień i obowiązków jako podmiotu prawa (nie zaś związanym z ewentualnym wykonywaniem obowiązków o charakterze publicznym) interesem w uzyskaniu danych dotyczących żyjących obywateli polskich, którzy uzyskali pełnoletność dnia 10 maja 2020 r. i których krajem zamieszkania jest Polska. W świetle ww. okoliczności wniosek Uczestnika winien był zostać rozpatrzony odmownie. Czynność Organu, polegająca na udostępnieniu ww. danych Uczestnikowi, była zatem wadliwa.