Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie organizacji egzaminów zawodowych w roku szkolnym 2019/2020.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że z powodu utrzymującego się stanu epidemii SARS COV-2 wiele osób - uczniów, słuchaczy i absolwentów szkół, ich rodziców oraz nauczycieli - wyraża wątpliwości, czy egzaminy zawodowe w roku szkolnym 2019/2020 mogą zostać zorganizowane we wskazanym terminie i w niezmienionej formie.

Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie (Formuła 2012 i Formuła 2017) odbędzie się w dniach od 22 czerwca do 9 lipca, natomiast egzamin zawodowy (Formuła 2019) zaplanowany jest od 17 do 28 sierpnia. Większość osób podejdzie do egzaminu na przełomie czerwca i lipca. Ponieważ terminy tych egzaminów częściowo pokrywają się z terminami egzaminów maturalnych (8 czerwca do 29 czerwca), zwracano uwagę na możliwość wystąpienia kolizji.

Zgłaszane problemy dotyczyły także bezpiecznych warunków przeprowadzenia egzaminów (m.in. stosowania środków ochrony osobistej, sposobów dezynfekowania pomieszczeń i sprzętu, odległości między osobami zdającymi egzamin). Zwracano uwagę na fakt, że wielu nauczycieli przedmiotów zawodowych to osoby starsze, należące do grupy podwyższonego ryzyka. W obliczu doniesień o ogólnych problemach z zapewnieniem dostatecznej liczby członków zespołów nadzorujących, brak egzaminatorów o specjalistycznej wiedzy może doprowadzić do poważnych zakłóceń w przebiegu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie oraz egzaminów zawodowych.

Rzecznik zauważył, że nadal wyjaśnień wymaga kwestia podstaw programowych kształcenia dla poszczególnych zawodów (z 7 lutego 2012 r. i 31 marca 2017 r.), które najprawdopodobniej nie zostały zrealizowane. Od dnia 12 marca br. w związku z czasowym ograniczeniem pracy jednostek systemu oświaty uczniowie i słuchacze nie mają zajęć w szkołach, a od 25 marca br. nauka odbywa się zdalnie. Wiedza teoretyczna mogła zostać opanowana dzięki lekcjom online oraz korzystaniu z podręczników i źródeł internetowych, jednakże w warunkach epidemii uczniom i słuchaczom trudno było przygotować się do części praktycznej. Ostatnie miesiące roku szkolnego to zazwyczaj czas praktyk oraz intensywnych ćwiczeń pod okiem nauczycieli. Z informacji prasowych wynika, że wielu zdających obawia się, że nie zostali wystarczająco dobrze przygotowani do tegorocznych egzaminów praktycznych. Niektórzy z nich zastanawiają się, czy wyjątkowa sytuacja, w jakiej się znaleźli, prowadząca w dużym stopniu do utraty możliwości nauki, została uwzględniona podczas opracowania wytycznych dla osób odpowiedzialnych za przeprowadzenie egzaminu.

Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o udzielenie wyjaśnień w niniejszej sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej w piśmie z 10 czerwca 2020 r. poinformowała, że terminy egzaminów zaplanowane na sesję lato 2020 i wskazane w ogłoszonych 11 maja br. komunikatach dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, na chwilę obecną są rozwiązaniem optymalnym. Do egzaminów zawodowych przystępują bowiem nie tylko uczniowie szkół prowadzących kształcenie zawodowe i ich absolwenci, ale również osoby kończące kwalifikacyjne kursy zawodowe. Zdanie egzaminu zawodowego w niektórych zawodach jest warunkiem koniecznym do rozpoczęcia pracy (np.?technik pożarnictwa, technik farmaceutyczny, technik elektroradiolog). Natomiast w zawodach "rolniczych" (np. technik rolnik, technik ogrodnik, technik weterynarii, technik rybołówstwa śródlądowego, technik mechanizacji rolnictwa) zdanie egzaminu i otrzymanie świadectwa/dyplomu zawodowego jest podstawą ubiegania się o status rolnika, który daje możliwość m.in. otrzymania dotacji unijnych. Dla zdecydowanej większości osób posiadanie świadectwa/certyfikatu zawodowego lub dyplomu zawodowego, odniesionych do poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji, zwiększa również szansę znalezienia pracy adekwatnej do posiadanych kompetencji. W związku z powyższym ewentualne odłożenie w czasie terminu egzaminów zawodowych mogłoby pogorszyć sytuację na rynku pracy osób przygotowujących się do egzaminu zawodowego i?zamierzających do niego przystąpić w najbliższej sesji egzaminacyjnej. Jednocześnie przesunięcie egzaminów zawodowych na późniejszy okres, tj. na czas już po rozpoczęciu roku szkolnego 2020/2021, oznaczałoby konieczność przeprowadzenia trzech sesji egzaminacyjnych w jednym roku szkolnym, do?których łącznie przystąpiłoby ponad 700 tys. zdających. Spowodowałoby to poważne trudności organizacyjne.