Wystąpienie do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie utrudnionego dostępu cudzoziemców do egzaminów z języka polskiego z dnia 2020-07-08.
Wystąpienie do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie utrudnionego dostępu cudzoziemców do egzaminów z języka polskiego.
Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi dotyczące trudności, z jakimi spotykają się cudzoziemcy zainteresowani uzyskaniem urzędowego poświadczenia znajomości języka polskiego jako obcego, o którym mowa w art. 11a ustawy o języku polskim. Potwierdzenie znajomości języka polskiego jest jednym z warunków uzyskania przez cudzoziemca zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, zgodnie z art. 211 ustawy o cudzoziemcach, lub uznania cudzoziemca za obywatela polskiego, w myśl art. 30 ust. 2 ustawy o obywatelstwie polskim. Cudzoziemcy w swoich skargach podnoszą, że trudności napotykają przy samej rejestracji na sesje egzaminacyjne z języka polskiego jako obcego. Przyczyną problemów związanych z zapisami na egzamin jest zbyt mała liczba sesji egzaminacyjnych w ciągu roku i ograniczona liczba miejsc dla osób zainteresowanych przystąpieniem do takiego egzaminu. Warto odnotować, że według harmonogramu sesji, ustalanego przez Państwową Komisję ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego na podstawie art. 11h ust. 1 ustawy o języku polskim, w 2020 r. zaplanowane zostały tylko trzy dwudniowe sesje (w styczniu, marcu i październiku). Podobnie było w latach 2019 i 2018.
Temat ten był przedmiotem korespondencji prowadzonej między Biurem RPO a Państwową Komisją ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. Z uzyskanych przez Rzecznika informacji wynika, że również do Komisji docierają sygnały wskazujące na potrzebę zwiększenia liczby sesji egzaminacyjnych. Ostatnie lata funkcjonowania Komisji wskazują na znaczny wzrost zarejestrowanych kandydatów i kandydatek oraz wzrost liczby wydanych certyfikatów. Jak wynika z danych gromadzonych przez Szefa Urzędu ds. Cudzoziemców, liczba cudzoziemców, którzy ubiegają się w Polsce o legalizację pobytu, w tym o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, w ciągu ostatnich lat znacznie wzrosła. Wzrost cudzoziemców ubiegających się w Polsce o zezwolenie na pobyt czasowy może wskazywać, że liczba osób planujących w przyszłości ubiegać się w Polsce o status rezydenta UE będzie proporcjonalnie wzrastać. W ocenie Rzecznika, obowiązkiem władz jest zapewnienie skutecznego dostępu do egzaminu z języka polskiego jako obcego osobom, które ubiegają się w Polsce o pobyt bezterminowy bądź ubiegają się o uznanie za obywatela polskiego i wiążą swoją przyszłość z Polską.
Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o analizę przedstawionego problemu oraz o poinformowanie o planowanych działaniach, które będą miały na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania państwowego systemu poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego, w tym ich zakresie i harmonogramie realizacji.