Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja dotycząca rozpoznania sprawy na posiedzeniu w postępowaniu nakazowym, pomimo wynikających z materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu przygotowawczym istotnych wątpliwości co do okoliczności popełnienia przez oskarżoną zarzucanego jej czynu z dnia 2020-08-26.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.510.1063.2019
Data sprawy:
2020-08-26
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja dotycząca rozpoznania sprawy na posiedzeniu w postępowaniu nakazowym, pomimo wynikających z materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu przygotowawczym istotnych wątpliwości co do okoliczności popełnienia przez oskarżoną zarzucanego jej czynu.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich na podstawie zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego brak było podstaw do wysnucia jednoznacznego wniosku o braku wątpliwości co do okoliczności popełnienia przez oskarżoną zarzucanego jej czynu uporczywego nękania. Na materiał dowodowy zgromadzony w toku dochodzenia składały się m.in. dowody w postaci zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa wraz z zeznaniami pokrzywdzonego oraz dowody z dokumentów w postaci wydruków wiadomości tekstowych wysyłanych przez oskarżoną. Znajdujące się w aktach sprawy dowody z dokumentów w postaci wydruków wiadomości tekstowych, będące de facto kluczowym dowodem w sprawie, zdaniem Rzecznika nie wskazują jednak jednoznacznie na okoliczności popełnienia zarzucanego oskarżonej czynu i możliwość przypisania jej przestępstwa spełniającego znamiona z art. 190a § 1 k.k. Analiza przedłożonych przez pokrzywdzonego wydruków wiadomości tekstowych wykazuje, że zostały przedstawione w skróconej formie i zawierają tylko numer telefonu, z którego zostały wysłane, datę oraz jedynie pierwsze (często niepełne) zdanie wypowiedzi pisemnej. Większość z nich pozostaje w przeważającej mierze wyrwana z kontekstu. Nawet pobieżne zapoznanie się z ich treścią nasuwa spostrzeżenie, że prawdopodobnie są jedynie częścią konwersacji, która nie została w całości przedstawiona. Brak jest możliwości ustalenia, kto był inicjatorem tej konwersacji, jaka była jej pełna treść oraz przebieg. Co do zasady, przedmiotowa sprawa powinna zostać skierowana na rozprawę, by umożliwić składowi orzekającemu przeprowadzenie pełnego postępowania dowodowego.

 


Data odpowiedzi:
2021-04-27
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 27 kwietnia 2021 r., sygn. akt V KK 374/20).
Sąd Najwyższy podzielił opinię RPO, że wyrok nakazowy z dnia 9 maja 2018 r., uznający M.A. za winną zarzucanego jej czynu, zapadł z rażącym naruszeniem art. 500 § 1 i 3 k.p.k., albowiem w sprawie brak było podstaw do wydania wyroku w trybie nakazowym. Jak wynika z opisu przypisanego oskarżonej czynu, kluczowym dowodem mającym potwierdzać jej winę były wydruki wiadomości tekstowych, które wysyłała do pokrzywdzonego. Wydruki te zostały jednak przedstawione w skróconej formie – brak jest możliwości ustalenia, kto byt inicjatorem danej konwersacji, jaka była jej pełna treść i przebieg. Przy ocenie zachowania oskarżonej nie można również pominąć, że ona i pokrzywdzony byli małżeństwem w toku sprawy rozwodowej. W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy powinien uznać, że zgromadzony materiał dowodowy nie wskazuje w sposób niebudzący wątpliwości na popełnienie przez oskarżoną czynu z art. 190a § 1 k.k., zaś decydując się na wydanie wyroku nakazowego rażąco naruszył wskazane w kasacji przepisy postępowania, co mogło mieć istotny wpływ na treść orzeczenia. Wobec tego Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.