Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga o wznowienie postępowania w sprawie o stwierdzenie nabycia praw do spadku z dnia 2020-09-01.

Adresat:
Sąd Rejonowy
Sygnatura:
IV.511.271.2020
Data sprawy:
2020-09-01
Rodzaj sprawy:
żądanie wszczęcia postepowania cywilnego (ŻPC)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Skarga o wznowienie postępowania w sprawie o stwierdzenie nabycia praw do spadku.

W dniu 7 marca 2011 r. J.S. złożyła w Sądzie Rejonowym wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po: M.P., S.P oraz Z.P. Postanowieniem z dnia 7 maja 2012 r. Sąd Rejonowy stwierdził nabycie spadku po: M.P., S.P oraz Z.P. Postanowienie nie zostało zaskarżone i uprawomocniło się z dniem 21 czerwca 2012 r. Podkreślenia wymaga, że w dacie zainicjowania ww. postępowania w obrocie prawnym funkcjonowało już prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po S.P.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich, biorąc pod uwagę, że w obrocie prawnym funkcjonują obecnie dwa prawomocne postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po S.P, a zatem mające ten sam przedmiot rozstrzygnięcia, zasadne jest wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem z dnia 7 maja 2012 r. Sąd Najwyższy wprost wskazał, że istnienie dwóch lub więcej prawomocnych postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku po tym samym spadkodawcy uzasadnia wznowienie postępowania. Ponadto, Sąd Najwyższy podkreślił patologiczny charakter sytuacji, w której istnieją dwa prawomocne postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po tym samym spadkodawcy. Rzecznik na gruncie niniejszej sprawy dostrzega naruszenie konstytucyjnej zasady zaufania do państwa oraz bezpieczeństwa prawnego, jak również naruszenie prawa do sądu. W związku z powyższym nie ulega wątpliwości, że w przypadku funkcjonowania w obrocie dwóch postanowień sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po tej samej osobie ochrona gwarantowana w Konstytucji staje się iluzoryczna, gdyż instytucja stwierdzenia nabycia spadku nie może zrealizować przypisanych jej systemowo celów.

 


Data odpowiedzi:
2021-05-07
Opis odpowiedzi:
Stanowisko uwzględnione (postanowienie z 7 maja 2021 r., sygn. akt I Ns 522/20).
Sąd Rejonowy w Ł. po rozpoznaniu sprawy ze skargi Rzecznika Praw Obywatelskich o wznowienie postępowania w sprawie z wniosku J. Sz. przy udziale P.P., K.P., R.M. o spadek po S.P. postanowił wznowić postępowanie w sprawie w zakresie stwierdzenia nabycia spadku po S.P. i uchylić postanowienie wydane przez Sąd Rejonowy w Ł. w dniu 7 maja 2012 roku, w zakresie punktu 1 i 3. Na podstawie art. 199 par. 1 pkt.2 k.p.c. w zw. z art. 13 par.2 k.p.c. Sąd odrzucił wniosek J. Sz. o stwierdzenie nabycia spadku po S.P. i ustalił, że każdy z uczestników postępowania ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.