Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie naruszenia prawa procesowego polegającego na utrzymaniu w mocy rażąco niesprawiedliwego orzeczenia Sądu I instancji z dnia 2020-09-02.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.510.914.2014
Data sprawy:
2020-09-02
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie naruszenia prawa procesowego polegającego na utrzymaniu w mocy rażąco niesprawiedliwego orzeczenia Sądu I instancji.

Sąd Rejonowy uznał oskarżonych za winnych tego, że działając wspólnie i w porozumieniu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadzili pracowników Banku do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 2.000.000 zł. Za czyn ten na podstawie art. 294 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. Sąd wymierzył oskarżonym kary po 2 lata pozbawienia wolności oraz po 200 stawek dziennych grzywny.

W realiach niniejszej sprawy jedynym dowodem, w świetle którego mogło istnieć powiązanie oskarżonego ze współsprawcami były wystawione przez niego 2 weksle na kwotę 1 milion złotych każdy, którymi według ustaleń Sądu współsprawcy posłużyli się w Banku wyłudzając kredyt na powyższą kwotę. Ponadto, w świetle dowodów, w postaci dokumentów również stanowiących podstawę dowodową skazania oskarżonego wynika, że weksle w dniu ich wystawienia, były wekslami niezupełnymi. Podkreślenia również wymaga, że weksle te wypełnione zostały niezgodnie z zabezpieczoną na potrzeby przedmiotowego postępowania pierwotną deklaracją wekslową wystawioną przez oskarżonego, wpisana została inna spółka niż wskazana w deklaracji, wpisana została również inna data wykupu weksli.

W tym stanie rzeczy brak podjęcia przez przewodniczącego rozprawy inicjatywy dowodowej w kierunku wyjaśnienia, kto wypełnił weksle złożone do Banku, w jakich okolicznościach doszło do ich wypełnienia, a finalnie, czy oskarżony miał jakikolwiek związek z ich wypełnieniem stanowiło rażące naruszenie przepisów postępowania karnego. Należy przyjąć zatem, że Sąd Okręgowy dopuścił się utrzymania w mocy orzeczenia rażąco niesprawiedliwego, w rozumieniu art. 440 K.p.k., nie zauważył bowiem niewątpliwych i bezspornych uchybień popełnionych przez sąd merytoryczny, które w sposób znaczący mogły stanowić o naruszeniu przez wyrok Sądu merytorycznego zasady prawdy materialnej i sprawiedliwej represji.

 


Data odpowiedzi:
2020-11-17
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 17 listopada 2020 r., sygn. akt V KK 391/20).
W ocenie Sądu Najwyższego poza ogólnikowym stwierdzeniem o zaoferowaniu możliwości uzyskania kredytu dyskontowego Sąd pierwszej instancji nie wskazuje na jakiekolwiek inne kontakty między skazanymi przed datą popełnienia czynu zabronionego, czy w trakcie jego popełniania. Nie ustala w szczególności Sąd pierwszej instancji, kto miałby wypełnić weksle in blanco oraz jak i to, kiedy i w jaki sposób skazany miałby przekazać te weksle drugiemu skazanemu. Nawet przy założeniu, że ocena wiarygodności wyjaśnień skazanego jest prawidłowa zwłaszcza w części dotyczącej okoliczności i celu wystawienia weksli, to i tak Sądy obu instancji powinny były poczynić pozytywne ustalenia w zakresie tych okoliczności i wskazać dowody, na jakich w tej mierze się oparły. Uznanie dowodu za niewiarygodny nie daje sądowi, przy braku dowodów pozytywnych, możliwości przyjęcia ustalenia pozostającego w sprzeczności do wersji wynikającej z zakwestionowanego dowodu. W tej mierze sąd musi dysponować dowodami uznanymi za wiarygodne i to na podstawie ich treści takie ustalenia czynić.