Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie pozostawienia apelacji bez rozpoznania z dnia 2020-09-04.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
BPK.511.36.2020
Data sprawy:
2020-09-04
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Biuro Pełnomocnika Terenowego w Katowicach
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie pozostawienia apelacji bez rozpoznania.

Zaskarżonemu postanowieniu Rzecznik Praw Obywatelskich zarzucił rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie przepisów prawa procesowego, to jest art. 126 § 1 k.p.k. w zw. z art. 38 § 1 k.p.w. polegające na uznaniu, że niedotrzymanie przez obwinionego terminu zawitego do złożenia apelacji od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 24 czerwca 2019 r., nie nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych, czego następstwem było pozostawienie przyjętej apelacji bez rozpoznania w trybie art. 430 § 1 k.p.k., pomimo tego, że obwiniony został mylnie pouczony przez Sąd Rejonowy o terminie zawitym do wniesienia apelacji w postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

Rzecznik zauważył, że obowiązek informacyjny ma rangę zasady procesowej (tzw. zasada lojalności procesowej), której ignorować nie można, zwłaszcza gdy wstępuje w postaci bezwzględnej, przewidzianej w § 1 art. 16 k.p.k. Zasada lojalności procesowej gwarantuje uczestnikowi obowiązek należytego informowania przez organ procesowy co do jego uprawnień i obowiązków, a błędne lub mylne pouczenie nie może wywołać ujemnych skutków procesowych.

W realiach niniejszej sprawy podmiot profesjonalny w postaci Sądu Rejonowego mylnie pouczył obwinionego, który faktycznie jest prawnikiem, jednakże w niniejszej sprawie występował bez obrońcy. Zdaniem Rzecznika nie można zaakceptować poglądu, zgodnie z którym Sąd jako podmiot profesjonalny, konwaliduje popełniony błąd w postaci mylnego pouczenia, odnosząc się do profesji obwinionego, i wbrew zasadzie lojalności procesowej, z uwagi na ową profesję, przerzuca na obwinionego skutki prawne własnych działań. Wskazane uchybienie miało istotny wpływ na treść orzeczenia, albowiem zaskarżone postanowienie zamknęło drogę do rozpoznania apelacji obwinionego od wyroku Sądu Rejonowego.

 


Data odpowiedzi:
2020-10-07
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (postanowienie z 7 października 2020 r., sygn. akt III KK 277/20).
W ocenie Sądu Najwyższego twierdzenie, że obwiniony z racji wykonywania zawodu radcy prawnego, nie może skutecznie powołać się na błędne pouczenie o terminie wniesienia środka odwoławczego jako okoliczności uzasadniającej przywrócenie terminu zawitego nie zasługuje na aprobatę. Sam fakt wykonywania przez obwinionego zawodu radcy prawnego nie uzasadnia oceniania podejmowanych przez niego czynności procesowych przez pryzmat standardów działania profesjonalnego przedstawiciela procesowego.