Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie przerw w ciągłości ubezpieczenia społecznego rolników z dnia 2020-09-07.

Adresat:
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Sygnatura:
III.7060.488.2020
Data sprawy:
2020-09-07
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie przerw w ciągłości ubezpieczenia społecznego rolników.

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi od osób, które nie z własnej winy zostały wyłączone przez krótkie kilkudniowe okresy z ubezpieczenia społecznego rolników, przez co utraciły możliwości korzystania z preferencyjnych rozwiązań prawnych, jakie stworzyła rolnikom ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Przyczyną wyłączenia z ubezpieczenia rolniczego jednego ze skarżących było skierowanie go przez Wojskową Komendę Uzupełnień na ćwiczenia mobilizacyjne. Organ rentowy potraktował ten okres jak okres niezawodowej służby wojskowej. W okresie odbywania ćwiczeń, osoby takie zostają objęte ubezpieczeniem społecznym w systemie powszechnym, które ma pierwszeństwo przed ubezpieczeniem rolniczym.

W sytuacji, gdy działalność rolnicza jest jedyną działalnością danej osoby, krótka przerwa w ubezpieczeniu może nie mieć wpływu na przebieg ubezpieczenia i staż zawodowy. Inna jest sytuacja, gdy rolnik zamierza podjąć działalność gospodarczą pozarolniczą i w tym celu, aby nadal pozostać w ubezpieczeniu rolniczym, musi podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy przez nieprzerwany okres 3 lat (art. 5a ustawy) . Krótkotrwałe wyłączenie rolnika z ubezpieczenia społecznego powoduje, że okres 3 lat musi biec na nowo.

W opinii Rzecznika przepis art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników powinien w swoim brzmieniu uwzględniać takie sytuacje, w których rolnik został wyłączony z ubezpieczenia społecznego nie w wyniku własnych działań (takich jak podjęcie zatrudnienia), ale na skutek działań organów państwowych (wojskowych). Zmiana tej sytuacji wiązałaby się z koniecznością odpowiedniej nowelizacji ustawy, a wprowadzony w ten sposób bardziej elastyczny zapis chroniłby rolników przed nieplanowanym wyłączeniem z ubezpieczenia.

Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w przedstawionej sprawie, z uwzględnieniem możliwości pozytywnego rozwiązania zasygnalizowanego problemu.

decyzja administracyjna została wydana z rażącym naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego. Ponadto, zdaniem Rzecznika żaden przepis ustawy o Policji nie przewiduje przekazywania informacji i danych osobowych pozyskanych przez Policję w ramach swoich ustawowych zadań organowi administracji państwowej jakim jest Powiatowy Inspektor Sanitarny, na potrzeby prowadzonego przez ten organ postępowania administracyjnego. Art. 14 ust. 2 ustawy o Policji określa w sposób jednoznaczny, że Policja wykonuje czynności na polecenie organu administracji państwowej wyłącznie w zakresie, w jakim ten obowiązek został określony w odrębnych ustawach. Przepisy odrębnych ustaw nie przewidują jednak udostępniania przez Policję informacji i danych osobowych Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zauważyć należy zatem, że notatka służbowa została niezgodnie z prawem udostępniona Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu, nie mogła ona również stanowić dowodu tego, co zostało w niej stwierdzone.

 


Data odpowiedzi:
2020-09-21
Opis odpowiedzi:
Zastępca Dyrektora Departamentu Oświaty i Polityki Społecznej Wsi w piśmie z 21 września 2020 r. wyjaśnił, że stanowisko w przedmiotowej sprawie zostało przedstawione w piśmie z dnia 17 lipca br., skierowanym do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Niemniej jednak, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi dostrzega istnienie problemu oraz konieczność jego rozwiązania. Po ponownej analizie zostanie podjęta decyzja co do ewentualnej nowelizacji w tym zakresie.