Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty z dnia 2020-09-11.
Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty.
Pozwany w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zawarł bankiem umowę. Pozwany nie dotrzymał jej warunków, stąd też bank wezwał pozwanego do zapłaty. Sprawa trafiła do sądu. Sąd wydał wobec pozwanego nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. Pozwany złożył sprzeciw od tej decyzji, co powinno było spowodować rozpoznanie sprawy w normalnym trybie na rozprawie. Wobec rażącego błędu tak się jednak nie stało - ten sam sąd, choć w innym wydziale, ponownie wydał nakaz w postępowaniu upominawczym.
Rzecznik Praw Obywatelskich, jako organ stojący na straży wolności praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych, dostrzegając w kwestionowanym nakazie zapłaty niesprawiedliwość i naruszenie zasad współżycia społecznego, powodujące negatywne konsekwencje w sferze praw i wolności obywatelskich pozwanego, a także mając na uwadze, że w sprawie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, wystąpił z niniejszą skargą nadzwyczajną.
W ocenie Rzecznika, konstytucyjnej zasadzie sprawiedliwości społecznej sprzeciwia się procedowanie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie, prowadzące w rzeczywistości do pozbawienia możliwości obrony swoich praw przed sądem przez pozwanego w rozumieniu art. 3 79 pkt 5 k.p.c. Już sam brak merytorycznego rozpoznania skutecznie wniesionego sprzeciwu prowadzi do wniosku, że pozwany został pozbawiony brania udziału w sprawie i przedstawienia swoich twierdzeń na rozprawie. Zarzut Rzecznika rażącego naruszenia prawa procesowego, zasługuje na uwzględnienie. Wyłącznie bowiem wzruszenie prawomocnego nakazu zapłaty, a przez to wyeliminowanie go z obrotu prawnego oraz zniesienie postępowania dotkniętego nieważnością, zapewni pozwanemu należytą ochronę prawną.
W tej sytuacji, w ocenie Rzecznika, wyłącznie uchylenie nakazu zapłaty Sądu Okręgowego, a przez to wyeliminowanie go z obrotu prawnego oraz zniesienie postępowania dotkniętego nieważnością, pozwoli pozwanemu na pełną realizację prawa podmiotowego w postaci prawa do sądu i urzeczywistni zasadę zaufania do państwa i prawa.
Sąd Najwyższy uchylił w całości zaskarżony nakaz zapłaty, zniósł postępowanie po dniu 16 kwietnia 2016 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w B. wraz z rozstrzygnięciem o kosztach procesu. SN wskazał, że skoro Sąd Okręgowy uznał, że sprzeciw został prawidłowo wniesiony, winna być wyznaczona rozprawa, a tymczasem Sąd wydał kolejny nakaz zapłaty, czym naruszył w stopniu rażącym art. 505 § 1 k.p.c, pozbawiając tym samym pozwanego prawa do obrony (art. 379 pkt 5 k.p.c.) i godząc w prawo do sądu określone w art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz zasadę zaufania obywateli do państwa i jego organów, pewności prawa a także prawidłowości stosowania prawa przez organy państwa zawarte w art. 2 Konstytucji. Zasadnym jest więc uznanie, iż uchylenie zaskarżonego orzeczenia jest konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej.