Skarga nadzwyczajna w sprawie o zapłatę z dnia 2020-09-11.
Skarga nadzwyczajna w sprawie o zapłatę.
W okolicznościach przedmiotowej sprawy istota sporu sprowadzała się do oceny skuteczności zarzutu przedawnienia podniesionego przez Pozwaną. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, Sąd Okręgowy, odstępując od utrwalonego w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądu w sprawie braku możliwości przerwania biegu terminu przedawnienia wobec podmiotu nie będącego bankiem, który nabył wierzytelność stwierdzoną bankowym tytułem egzekucyjnym, dopuścił się rażącego naruszenia przepisów art. 123 § 1 pkt 1, art. 124 § 1, art. 509 § 1 i § 2 oraz art. 118 kc.
Rzecznik wskazał, że pewność i stabilności orzeczeń sądowych, którą zapewnia jednolitość orzecznictwa stanowi kluczową wartość do zbudowania społecznego zaufania do sądów i przekonania o sprawiedliwości podejmowanych przez nich rozstrzygnięć. Co więcej gwarancja jednolitości wykładni tych samych przepisów stosowanych w analogicznych sprawach tworzy ramy dla rzetelnego procesu, które to pojęcie mieści się w konstytucyjnym prawie obywatela do sądu (art. 45 Konstytucji), a także jest wyrazem respektowania konstytucyjnej zasady równości (art. 32 Konstytucji).
W tym kontekście wskazać należy, że wydanie przez Sąd Okręgowy orzeczenia sprzecznego z korzystną dla obywateli linią orzeczniczą SN, którą nota bene w sprawie Pozwanej zaaprobował sąd pierwszej instancji orzekając o oddaleniu powództwa (wyrok Sądu Rejonowego), stanowi o naruszeniu zasady demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej. Trudno zaakceptować stanowisko sądu drugiej instancji, jakie wyraził w zaskarżonym orzeczeniu, skoro w podobnych stanach faktycznych i prawnych, obywatele mieli możliwość skutecznego powołania się na przedawnienie.
Zdaniem Rzecznika, wobec ugruntowanej linii orzeczniczej SN, Pozwana miała prawo oczekiwać, że pogląd prawny wyrażony we wcześniejszych uchwałach SN, a oparty w istocie na orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 kwietnia 2015 r. (sygn. akt P 45/12) uznającym niekonstytucyjność bankowego tytułu egzekucyjnego, znajdzie zastosowanie także w jej sprawie.
Sąd Najwyższy orzekł, iż skarga nadzwyczajna zasługiwała na uwzględnienie. Zaskarżone w przedmiotowej sprawie orzeczenie sądu okręgowego niewątpliwie narusza art. 118 k.c, 123 § 1 pkt 1 k.c, art. 124 § 1 k.c. oraz art. 509 § 1 i § 2 k.c. Naruszenie to skutkowało zaś wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem i niesprawiedliwego. Stronom postępowania, tak powodowi jak i pozwanej, nie zagwarantowano bezpieczeństwa prawnego oraz prawa do sądu i uzyskania ochrony przewidzianej w art. 45 ust. 1 Konstytucji. W takiej zaś sytuacji zasadny okazał się zarzut Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący naruszenia zasad, wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji. Uchylenie zaskarżonego wyroku jest zatem konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej.