Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawie skargi na decyzję o odmowie wydania dowodu osobistego z dnia 2020-10-07.
Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawie skargi na decyzję o odmowie wydania dowodu osobistego.
Wnioskiem z dnia 10 lutego 2020 r. skarżąca, obywatelka Polski, zwróciła się do Prezydenta Miasta o wydanie dowodu osobistego dla jej małoletniego syna, również obywatela polskiego. Do wniosku dołączono urzędowo poświadczone kopie brytyjskiego aktu urodzenia dziecka, wraz z tłumaczeniem przysięgłym z języka angielskiego, w którym jako matkę wskazano skarżącą, a jako rodzica drugą kobietę. Wnioskodawczyni załączyła także kopię odpisu uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 grudnia 2019 r. zapadłą w sprawie transkrypcji brytyjskiego aktu urodzenia jej syna, z której wynika, że transkrypcja tego aktu jest niedopuszczalna, ponieważ jako rodziców wskazano w nim osoby tej samej płci.
Prezydent Miasta decyzją z dnia 30 marca 2020 r. odmówił wydania dowodu osobistego dla małoletniego. Zdaniem organu nie ma możliwości, aby w rejestrze PESEL i w dowodzie osobistym jako rodziców wskazać dwie kobiety, ponieważ byłoby to niezgodne z polskimi przepisami prawa. Nie jest bowiem możliwe wpisanie w dowodzie osobistym zamiast ojca dziecka rodzica, który nie jest mężczyzną. Wojewoda utrzymał w mocy powyższą decyzję, nie stwierdzając podstaw do zmiany stanowiska zajętego przez organ I instancji. W odniesieniu do powołanej i załączonej do wniosku uchwały składu 7 sędziów NSA Wojewoda ocenił, że z jej uzasadnienia nie wynika, iż niedopuszczalność transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia dziecka oznacza konieczność wydania mu dowodu osobistego na podstawie tego aktu, a jedynie, że wniosek o jego wydanie powinien zostać poddany analizie.
Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił w uzasadnieniu swojej uchwały, iż odmowa transkrypcji aktu urodzenia w żadnym wypadku nie może doprowadzić do sytuacji, w której obywatel polski nie będzie mógł uzyskać polskich dokumentów tożsamości i numeru PESEL. Zdaniem NSA zagraniczne akty stanu cywilnego mają moc dowodową równą polskim aktom stanu cywilnego i stanowią wyłączny dowód stwierdzonych w nich zdarzeń nawet wtedy, gdy nie zostały wpisane do polskich ksiąg stanu cywilnego. Podkreślono, że ze względu na konieczność ochrony praw dziecka, organy administracji powinny tak stosować przepisy prawa, żeby wydawać polskie dokumenty i nadawać obywatelowi numer PESEL wyłącznie na podstawie zagranicznego aktu urodzenia, w sytuacji, w której w akcie tym jako rodziców wskazano osoby tej samej płci. Działanie skarżącej było zatem działaniem zgodnym z wykładnią i zaleceniem przedstawionym przez skład 7 sędziów NSA w uzasadnieniu uchwały. Organy natomiast nie odniosły się w uzasadnieniach wydanych decyzji do ich wpływu na dobro dziecko. Zupełnie pominęły w toku postępowania administracyjnego swój obowiązek oceny co stanowi dobro dziecka w sprawie, jakie będą skutki odmowy wydania dowodu osobistego dla jego sytuacji, a także do wykładni przepisów ustawy w taki sposób, aby uwzględnić najlepszy interes dziecka.
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oczywiste jest i nie wymaga szerszego wywodu prawnego, że należyta ochrona praw dziecka będącego obywatelem polskim wymaga, aby mogło ono otrzymać numer PESEL oraz dowód osobisty. Żaden przepis prawa nie wyłącza uprawnienia do otrzymania dowodu osobistego przez obywatela polskiego z tego tylko powodu, że w zagranicznym akcie stanu cywilnego zamiast ojca małoletniego wskazano, obok matki, inną kobietę jako „rodzica”. W realiach niniejszej sprawy chodzi o to, że w akcie urodzenia skarżącego brak jest danych ojca, wpisana jest natomiast, obok matki, jako „rodzic” kobieta. Zdaniem Sądu, w takim przypadku organ administracji publicznej, kierując się zasadą legalizmu oraz ściśle związaną z nią koniecznością przeprowadzenia wykładni systemowej, uwzględniającej normy wyższego rzędu, czyli Konstytucji RP, ratyfikowanych umów międzynarodowych oraz zasadą lojalnej współpracy państw członkowskich Unii Europejskiej powinien podjąć wszelkie dopuszczalne czynności interpretacyjne, które pozwolą na realizację praw i wartości wynikających ze wskazanych wcześniej aktów wyższego rzędu. O ile wpisanie w dowodzie osobistym małoletniego skarżącego jako imienia ojca danych kobiety, mającej w prawie brytyjskim status rodzica wobec skarżącego, stanowiłoby przekroczenie granicy dopuszczalnej wykładni, to już pominięcie tych danych w rejestrze PESEL i dowodzie osobistym takiego przekroczenia dopuszczalnych granic wykładni, zdaniem Sądu, nie stanowi.