Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej za niezastosowanie się do obowiązku poddania się kwarantannie w związku z przekroczeniem granicy państwowej z dnia 2020-10-11.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
V.7018.736.2020
Data sprawy:
2020-10-11
Rodzaj sprawy:
skarga do Wojewódzkich Sądów Administracyjnych (WSA)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej za niezastosowanie się do obowiązku poddania się kwarantannie w związku z przekroczeniem granicy państwowej.

Decyzją administracyjną Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wymierzył skarżącemu karę pieniężną w kwocie 5 000 zł za niezastosowanie się do obowiązku poddania się kwarantannie w związku z przekroczeniem w granicy państwowej. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że zgodnie z postanowieniami § 2 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, osoba, która przekroczyła granicę państwową w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej była obowiązana odbyć po przekroczeniu granicy państwowej obowiązkową kwarantannę trwającą 14 dni licząc od dnia następującego po przekroczeniu tej granicy. Tymczasem skarżący nie zastosował się do obowiązku poddania się kwarantannie w ten sposób, że wpuścił do mieszkania, w którym wraz z rodziną obywał kwarantannę swojego ojca. Od decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego skarżący wniósł odwołanie domagając się uchylenia tej decyzji. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny utrzymał w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego.

W ocenie Rzecznika, decyzja organu odwoławczego, jak również poprzedzająca ją decyzja Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego zostały wydane z naruszeniem prawa materialnego, a także z naruszeniem przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy. Zdaniem Rzecznika obowiązek odbycia kwarantanny przez osoby powracające do kraju z zagranicy został ustanowiony bez podstawy prawnej. Zgodnie z art. 2 pkt 12 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, kwarantanna oznacza odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych. Ustawowe kryterium poddania się kwarantannie wyznacza więc okoliczność, że dana osoba była narażona na zakażenie, a nie okoliczność, że dana osoba przebywała za granicą. W związku z tym, przyjęcie w § 2 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia, że kryterium obowiązku poddania się kwarantannie jest okoliczność przekroczenia granicy państwowej, stanowi naruszenie przepisów powołanej ustawy, a w rezultacie także Konstytucji. Skoro zatem obowiązek odbycia kwarantanny po przekroczeniu granicy państwowej, ustanowiony na mocy powołanego wyżej rozporządzenia Ministra Zdrowia, jest niezgodny z ustawą oraz z Konstytucją, to osoba, która nie zastosowała się do tego obowiązku, nie powinna być karana administracyjną sankcją pieniężną.

Decyzje organów inspekcji sanitarnej są także obarczone wadami natury procesowej. W szczególności, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny bezpodstawnie odstąpił od zasady czynnego udziału strony w postępowania. Art. 10 § 2 K.p.a. pozwala organowi na przeprowadzenie postępowania administracyjnego bez udziału strony wyłącznie w przypadkach, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na niepowetowaną szkodę materialną. Zdaniem Rzecznika nałożenie wspomnianej kary nie jest sprawą niecierpiącą zwłoki z powodu niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego, bowiem ewentualne zagrożenie dla dobra jakim jest zdrowie i życie obywateli wystąpiło w momencie naruszenia przepisów sanitarnych i późniejsze wydanie decyzji w przedmiocie sankcji za delikt administracyjny nie niweluje w żaden sposób tego potencjalnego niebezpieczeństwa oraz nie pozwala na uniknięcie ewentualnych negatywnych skutków tego naruszenia. Skoro zatem w niniejszej sprawie nie wystąpiły okoliczności usprawiedliwiające zastosowanie art. 10 § 2 K.p.a., to pozbawienie strony czynnego udziału w postępowaniu, stanowi rażące naruszenie przepisów postępowania.

 


Data odpowiedzi:
2021-04-20
Opis odpowiedzi:
Skarga uwzględniona (wyrok z 20 kwietnia 2021 r., sygn. akt II SA/Bd 1060/20).
Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w R. z dnia 3 kwietnia 2020 r., a także umorzył postępowanie administracyjne. Sąd podkreślił, że analiza § 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii nie pozostawia wątpliwości, że przepis ten nakładający obowiązek poddania się kwarantannie, narusza prawo do swobodnego poruszania się po terytorium RP, a tym samym ogranicza podstawowe prawa i wolności obywatelskie przewidziane w Konstytucji. Ponadto, w niniejszej sprawie nie można mówić, że na Skarżącego nałożono w sposób skuteczny obowiązek kwarantanny. Skoro tak, to nie mogło dojść do jego naruszenia - a w konsekwencji ukarania Skarżącego.