Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie potrzeby ustanowienia samorządu ratowników medycznych.

Niepokój Rzecznika Praw Obywatelskich wzbudziła informacja, iż prace nad projektem ustawy o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych zostały wstrzymane (od 9 grudnia 2019 r. projekt jest na etapie konsultacji publicznych). Projekt ten miał bowiem na celu wprowadzenie do systemu prawnego przepisów, które w sposób kompleksowy regulowałyby wykonywanie zawodu ratownika medycznego oraz spowodowałyby stworzenie ram prawnych dla działania samorządu ratowników medycznych i zasad odpowiedzialności tej grupy zawodowej. Ratownicy medyczni, od dnia rozpoczęcia pracy zespołów podstawowych w 2007 r., nie doczekali się odpowiednich regulacji prawnych. Brak stosownych rozwiązań, niejasna interpretacja istniejących przepisów może zagrażać życiu i zdrowiu pacjentów i negatywnie wpływać na jakość udzielanej pomocy. Obecnie, ratownicy medyczni są jedyną grupą zawodową z grona podstawowych zawodów medycznych, która nie posiada swojego samorządu.

Rzecznik podziela stanowisko projektodawcy, iż zawód ratownika medycznego jest zawodem zaufania publicznego. W świetle art. 17 ust. 1 Konstytucji daje to ustawodawcy prawo do utworzenia samorządu zawodowego zrzeszającego ratowników medycznych.

Zdaniem Rzecznika wykonywanie zawodu ratownika medycznego posiada znamiona realizowania misji społecznej w istotnym obszarze gwarantowanego w Konstytucji prawa do ochrony zdrowia. Specyfika zawodu ratownika medycznego i jego społeczny wymiar stanowią bezwzględnie o zasadności objęcia osób wykonujących ten zawód instytucją samorządu zawodowego.

W ocenie Rzecznika rozważenia wymagają również zgłoszone przez Polskie Towarzystwo Ratowników Medycznych w toku konsultacji publicznych uwagi do przedmiotowego projektu dotyczące: braku specjalizacji w ratownictwie medycznym tak jak w przypadku np. pielęgniarek; braku konsultanta wojewódzkiego i krajowego z zakresu ratownictwa medycznego; braku II stopnia studiów dla ratownictwa medycznego, a w konsekwencji braku możliwości doszkalania.

Osobnym problemem pozostaje wciąż relatywnie niskie wynagrodzenie ratowników medycznych, pomimo pracy na pierwszej linii frontu w walce o życie i zdrowie ludzkie. Środowisko ratowników wielokrotnie podkreślało, że pensje nie są adekwatne do ich odpowiedzialności. Obawy budzą pojawiające się w mediach świadectwa osób wykonujących ten zawód. Bez istotnej zmiany podejścia do wynagradzania ratowników medycznych może dojść do sytuacji, w której nie będzie zainteresowanych podjęciem tej pracy. Taki stan stwarza zagrożenie dla życia obywatelek i obywateli.

W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie oraz poinformowanie o planowanym harmonogramie dalszego procedowania projektu ustawy o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia w piśmie z 13 listopada 2020 r. poinformował, że zgłoszone przez Polskie Towarzystwo Ratowników Medycznych w toku konsultacji publicznych uwagi do projektu ustawy o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych, dotyczące braku specjalizacji dla ratowników medycznych, zostały szczegółowo przeanalizowane a zaproponowane w projekcie rozwiązania zakładają również wprowadzenie do porządku prawnego szkolenia specjalizacyjnego dla ratowników medycznych oraz możliwości przystąpienia do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego (PESoz), w oparciu o przepisy ustawy o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia w celu uzyskania tytułu specjalisty. W odniesieniu do zagadnienia dotyczącego Konsultanta Krajowego, Podsekretarz Stanu wskazał, że aktualnie powołany jest konsultant w dziedzinie medycyny ratunkowej (jako specjalizacji lekarskiej), który w pełni realizuje powierzone mu zadania związane również z ratownictwem medycznym. Odnosząc się do kwestii poziomu wynagrodzeń osób zatrudnionych w zawodzie ratownika medycznego, Podsekretarz Stanu zauważył, że powołany został Zespół do spraw opracowania propozycji zmian w ustawie o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Celem Zespołu jest opracowanie, a następnie przedstawienie do akceptacji Ministrowi Zdrowia, propozycji zmian przepisów ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych w zakresie zasad kształtowania wysokości najniższych wynagrodzeń zasadniczych pracowników podmiotów leczniczych. Zapewniono też Rzecznika, że prace nad projektem ustawy o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych są kontynuowane i projekt ten zostanie przekazany do dalszych prac rządowych.